قتل فرماندهان طالبان و اختلافات میان‌گروهی در شمال
طی حدود دو سال گذشته، چندین مقام طالبان در حمله‌های انتحاری کشته شدهاند.
اختلاف‌های میان‌گروهی و همچنین حملات داعش در بیش از ۲۲ ماه گذشته از مقام‌های طالبان بارها قربانی گرفته است. در تازه‌ترین مورد، مولوی نثاراحمد احمدی، معاون والی طالبان برای بدخشان، در یک حمله انتحاری بااستفاده از یک موتر بمب‌گذاری‌شده کشته شد. این انفجار حوالی ۸:۱۵ پیش از چاشت سه‌شنبه، ۱۶ جوزا، در مقابل ریاست محکمه استیناف ولایت بدخشان در شهر فیض‌آباد رخ داده است. منابع آگاه صحی می‌گویند که در این حمله، معاون والی طالبان و راننده‌اش کشته و ۱۰ تن دیگر زخمی شدهاند.
در همین حال، فهرست منتشرشده توسط شفاخانه «برهان‌الدین ربانی» در بدخشان نشان می‌دهد ۱۵ تن در این رویداد کشته و زخمی شدهاند. در این فهرست دیده می‌شود که نام مولوی نثاراحمد احمدی در میان کشته‌شدگان است. افزون بر او، یک تن دیگر به نام باسط فرزند محمد‌عیسی، باشنده ناحیه اول شهر فیض‌آباد که ظاهراً راننده معاون والی طالبان بوده، کشته شده است. در فهرست این شفاخانه گفته شده است که سه تن به‌شمول یک جنگجوی طالب که زخم سطحی داشته‌اند، پس از مراقبت‌های اولیه رخصت شدهاند و ۱۰ تن دیگر هنوز بستری‌اند.
معاون والی طالبان برای بدخشان چه کسی بود و توسط چه کسی کشته شده است؟
مولوی نثاراحمد احمدی، معاون والی و سرپرست ولایت بدخشان زیرکنترل طالبان روز سه‌شنبه، ۱۶ جوزا، کشته شد. او در زمان نظام جمهوریت ملا‌امام مسجد مرکزی «چته» از مربوطات ناحیه چهارم شهر فیض‌آباد بود که به‌علت برکناری از سمت ملا‌امامی، به صفوف طالبان پیوست و به‌عنوان معاون والی نام‌نهاد این گروه برای بدخشان کار کرد. او در واگذاری این ولایت به دست طالبان نقش کلیدی داشت.
این مقام پیشین طالبان باشنده دره جوزون شهر فیض‌آباد و به لحاظ وابستگی‌های محلی از یفتل بدخشان بود. منابع ادعا می‌کنند که او در زمان امامت در مسجد، توسط امنیت ملی حکومت پیشین تحت تعقیب قرار داشت. با این حال، برخی از منابع می‌گویند که او در نتیجه اختلاف‌های میان‌گروهی طالبان کشته شده است. به گفته این منابع، احمدی وابستگی به جناح قندهار طالبان داشت و از طالبان بدخشان با قاری دین‌محمد حنیف، سرپرست وزارت اقتصاد، نزدیک بود. این منابع احتمال می‌دهند که او در پی اختلاف‌های محلی و میان‌گروهی از میان برداشته شده باشد.
در همین حال، یک منبع آگاه از مقام‌های دولتی پیشین در مورد قتل‌های پی‌هم مقام‌های طالبان در بدخشان می‌گوید: «او توسط گروه داعش هدف قرار گرفته است. اختلاف‌های محلی و میان‌گروهی بین‌شان است، اما احتمال آن در کشته شدن مولوی نثاراحمد کم است. داعش در بین طالبان در بدخشان رخنه کرده و بعضی نشانه‌ها و علایم دیده می‌شود.»
او در مورد اختلاف‌های محلی طالبان در بدخشان گفت: «اختلاف‌ها میان طالبان جرم و یفتل‌ها وجود دارد؛ اما به نظر نمی‌رسد آن‌ها توانایی انجام حمله‌های انتحاری را داشته باشند. این کار جبهه مقاومت هم نیست؛ چون کسی در این حوزه حاضر به حمله انتحاری نمی‌شود. بنابراین، احتمال بسیار زیاد می‌رود که کار داعش باشد. در حال حاضر چندین گروه خارجی در بدخشان حضور دارند. ترکستان شرقی، انصارالله و ده‌ها گروه دیگر که به داعش پیوسته‌اند، در بدخشان فعال شدهاند.»
این مقام دولت پیشین که خود از بدخشان است، می‌افزاید: «نقش جغرافیای یفتل‌ها، بسیار مهم است؛ اما هیچ آدم مهم را طالبان از این حوزه در بست‌های مهم دولتی مقرر نکرده‌اند. اگر کشته شدن او را به اختلاف‌های میان‌گروهی نسبت بدهیم، شاید یکی از دلایل این باشد که استاد ربانی هنوز هم در میان این‌ها نقطه سرخ باشد و یک نوع بی‌اعتمادی نسبت به طالب‌های یفتل به میان بیاید. اما این احتمالات در کشته شدن مولوی نثاراحمد کمتر متصور است. این کار داعش است.»
او افزود که مولوی نثاراحمد چهار سال قبل از سقوط به صفوف طالبان پیوسته بود و مردم در یفتل‌ها به او اعتماد کرده بودند. به گفته این منبع، وی در سقوط فیض‌آباد نقش بسیار برجسته داشت.
این نخستین‌بار نیست که فرماندهان طالبان در بدخشان در پی انفجار موتر بمب‌گذاری‌شده، کشته می‌شوند. پیش از این عبدالحق عمر، قوماندان امنیه طالبان در بدخشان، در جدی سال گذشته در نزدیکی قوماندانی امنیه این گروه کشته شد. در آن حمله انتحاری به‌شمول قوماندان امنیه طالبان در بدخشان، سه تن کشته و چهار تن دیگر زخمی شدند.
کشته شدن عبدالحق عمر نیز نتیجه اختلاف‌های میان‌گروهی خوانده شده بود، اما داعش مسئولیت آن حمله را برعهده گرفت. افزون بر او، مولوی عبدالفتاح، رئیس معادن طالبان در بدخشان، در ثور سال گذشته در منطقه باغ‌شاه شهر فیض‌آباد، مرکز این ولایت، کشته شد. او در انفجار یک ماین مغناطیسی جان باخت. عبدالفتاح نیز باشنده ولسوالی یفتل بدخشان بود و ادعا شده بود که در نتیجه اختلاف‌های میان‌گروهی طالبان کشته شده است.
پیش از این منابع آگاه تایید کرده‌اند که شماری از گروه‌های خارجی که در رکاب طالبان در طول بیست سال جنگیده بودند، اکنون به سمت همکاری و هم‌گرایی با داعش روی آورده‌اند. امام‌علی رحمان، رئیس جمهور تاجیکستان، نیز روز جمعه هفته گذشته در دومین نشست سران آسیای میانه و اتحادیه اروپا در قرقیزستان گفت که شمال افغانستان به محل پرورش تروریسم بین‌المللی تبدیل شده است.
