به‌کارگیری موشک‌های کروز و بالیستک و نگرانی‌ها از نقض حقوق بشر در اوکراین
شام روز چهارشنبه صدای انفجار مهیبی در یکی از شهرهای کلیدی اوکراین شنیده شده است و آن بارزترین نشانه حمله تمام‌عیار و آغاز جنگ روسیه علیه اوکراین بود. پس از ماه‌ها هشدار واشنگتن و متحدانش، بلاخره ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه دستور حمله بر اوکراین را از برنامه تلویزیونی اعلام کرد.
پس از آن که پوتین دستور راه‌اندازی حمله نظامی بر اوکراین را صادر کرد، صدای انفجار مهیبی در کیف پایتخت اوکراین شنیده شد، به تعقیب آن شهرهای کلیدی کیف آماج حمله نظامی قرار گرفت. گزارش‌ها می‌رساند که صدای انفجارها از شهرهای مختللف اوکراین بلند شده است.
گزارش‌گر شبکه خبری «ان‌بی‌سی»، از کیف پایتخت اوکراین خبر داده است که پس از آنکه ولادیمیر پوتین، فرمان حمله نظامی بر اوکراین را همگانی کرد، صدای انفجار مهیبی در بخش‌های شمال‌شرقی پایتخت اوکراین شیده شد. خبرنگاران از شهرهای دیگر اوکراین نیز از وقوع انفجارها خبر داده‌اند.
پوتین گفته است من در حال اجرای اقداماتی برای غیرنظامی‌سازی اوکراین هستم؛ زیرا غرب از بسیار وقت بدین‌سو در تلاش شامل کردن این کشور در پیمان ناتو و تهدید «روس‌زبان‌ها» در شرق اوکراین است. پوتین در بیانیه‌ای تلویزیونی خود از سربازان اوکراینی خواست تا همین حالا سلاح‌های خود را بر زمین بگذارند و در خانه‌هایشان بازگردند.
پوتین به سایر کشورهایی که اگر اقدامی برای تلافی علیه روسیه بکنند هشدار داد و گفت: پاسخ روسیه بسیار سخت خواهد بود، به اندازه‌ای که تاکنون هیچ ملتی آن را تجربه نکرده باشد، او افزود تمامی تدابیر از قبل گرفته شده است.
مقامات اوکراینی خبر داده‌اند که موشک‌های کروز و بالیستک مراکز نظامی را در کیف هدف قرار داده است. در سپیده‌دم امروز پنج‌شنبه ۲۴ فوریه، اولین نشانه‌های تایید شده تجاوز، حمله بر تاسیسات نظامی بود که نشان از تهاجم تمام‌عیارروسیه است. در همین حال وزیر خارجه اوکراین در توییتی گفته است که جنگ تجاوزگرایانه روسیه بر شهرهای آرام و امن اوکراین نیز شروع شد؛ اما اوکراین از خود دفاع می‌کند و برنده می‌شود، او در ادامه نوشته است که جهان باید پوتین را توقف دهد و اکنون وقت آن است که جهان اقدام کند.
حملات نیروهای روسی به واکنش جو بایدن، رئیس جمهور ایالات متحده مواجه شد و گفته است که اقدامات لازم را انجام می‌دهد، در ادامه بیان کرده است که روسیه یگانه مسئول مرگ و ویرانی‌هایی است که این حمله به بار می‌آورد و ایالات متحده با شرکایش باهم قاطعانه پاسخ می‌دهد. در پایان تاکید کرده است که جهان، روسیه را مسئول می‌داند.
این در حالیست که روسیه، از سه طرف اوکراین را با ۱۵۰۰۰۰ سرباز، علاوه بر نیروهای هوایی و دریایی محاصره کرده است. افزایش قوت‌های روسیه با خواسته‌های امنیتی توام بود و نگرانی‌ها را از وقوع تلفات نظامی و ملکی در صورت وقوع حمله از قبل افزایش داده بود. پس از پایان جنگ سرد، این تحرکات برای اولین بار اتحادیه اروپا را در خطر بزرگ امنیتی مواجه خواهد کرد.
پس از آنکه جو بایدن اداره کاخ سفید را در دست گرفته است، بحران اوکراین یکی از بزرگ‌ترین چالش‌هایی است که او با آن رو‌بروست. بایدن قبلاً گفته بود که حمله روسیه بر اوکراین در جهان پس از جنگ جهانی دوم در مسایل مربوط به صلح و جنگ بسیار مهم خواهد بود.
تنش‌ها پس از آن بین روسیه، ایالات متحده و پیمان ناتو به بن‌بست کشیده شد که کرملین خواسته‌هایش را مبنی بر توقف گسترش ناتو در همسایگی خود مطرح کرد و توسعه ناتو در این بخش‌ها را غیرقابل قبول عنوان کرد.
روسیه برای رسیدن به این خواست اصلی خود هفته‌ها تلاش دیپلماتیک کرد و تا این‌که حالا به یک جنگ مرگبار منجر شده است. قبلاً پوتین به تکرار گفته بود که اوکراین به لحاظ تاریخی حق این را ندارد تا به‌عنوان یک دولت مستقل و جدا از روسیه وجود داشته باشد.
بحران‌های جدید پس از ۸ سال، زمانی که روسیه، کریمه را به خود ادغام کرد به اوج رسیده است. در روزهای اخیر پس از تشدید بحران، روسیه مناطق جمهوری‌های خود‌خوانده اوکراین را رسماً به‌عنوان دولت پذیرفت و نیروهایی را در آنجا فرستاد تا بهانه‌ای برای جنگ پیدا شود.
کرملین چهارشنبه گفته بود که رهبران جدایی‌طلب شرق اوکراین، برای دفاع از خود در برابر تهاجم اوکراین خواهان همکاری‌های نظامی شده‌اند. این در حالیست که هیچ نشانه و شواهدی از حمله اوکراین در این مناطق دیده نمی‌شود؛ اما روسیه بسیار در تلاش بود تا بهانه‌ای برای جنگ بیابد.
نگاه‌ها به اقدام بعدی جو بایدن، رئیس جمهور امریکا و سایر رهبران غربی دوخته شده است که چه می‌کنند، قبلاً از وضع تحریم‌های سنگین و ویرانگر در صورت حمله روسیه خبر داده بودند. پاسخ‌ها و اقدامات غربی‌ها می‌تواند اشکال مختلف داشته باشد؛ وضع تحریم علیه شخص پوتین و ممنوعیت استفاده روسیه از سیستم پرداخت جهانی «سویفت». جو بایدن از فرستادن نیروی نظامی در اوکراین خود‌داری کرده است؛ اما میلیون‌ها دالر کمک نظامی در کیف و هزاران سرباز در اروپای شرقی برای حفاظت از متحدین پیمان ناتو فرستاده است.
قبل از بن‌بست، مسکو تضمین‌های امنیتی را از غرب و امریکا خواسته بود تا از گسترش ناتو در بخش‌های شرقی اروپا جلوگیری کند و مشخصاً از پیوستن اوکراین در پیمان امنیتی ناتو؛ اما این خواسته‌ها بی‌درنگ از جانب امریکا و هم‌پیمانانش رد شد. رهبران در واشنگتن و اتحادیه اروپا بر ادامه پیدا کردن راه‌حل‌های صلح‌آمیز بحران اوکراین تلاش کردند.
در همین حال شماری هم نگران نقض فاحش حقوق بشر در اوکراین هستند. فعالین حقوق بشر از سازمان ملل می‌خواهد برای جلوگیری از کشته شدن شهروندان و گروه‌های آسیب‌پذیر وارد عمل شود. به‌کارگیری سلاح‌هایی چون موشک‌های بالیستک و کروز قطعاً منجر مرگ‌ها و ویرانی‌های بی‌شماری خواهد شد.
دولت آمریکا قبلاً هشدار داده بود که روسیه فهرستی از منتقدین، مخالفین، فعالین ضدفساد و اعتراض‌کنندگان را تهیه کرده است تا پس از تصرف اوکراین آن‌ها را بکشد و یا به اردوگاه‌ها بفرست.
- منبع: NBC News
