مروری بر کتاب «سیاست، تفکر، تاریخ»

دکتر سید محمدتقی حسینی، دکترای روابط بین‌الملل نویسنده، مترجم و پژوهشگر روابط بین‌الملل (سیاست و امنیت) آقای حسینی در کنار تدریس در دانشگاه با چندین رسانه چاپی و الکترونیکی همکاری داشته است.

مروری بر کتاب
تاریخ با فعل آدمی معنا و قوام می یابد.
اما آدمی تاریخ را طراحی نمی کند، اهل نظر و بصیرت طرح تاریخ را می یابند و به سمت آن می روند و البته هرچه نزدیک تر می شوند طرح در نظرشان روشن تر و وطی مسیر آسان تر می شود. اما سیر تاریخ، سیر تدریجی یکنواخت روی یک خط مستقیم نیست؛ در مسیر تاریخ همواره خطر پوشیدگی و ناپیدایی طرح آینده وجود دارد: افق و امکان های تاریخی در همه جا یکسان ظاهر نمی شود و با پوشیدگی و آشکارگی این افق ها و امکان ها، مسیر زندگی اقوام تغییر می کند.
مقالاتی که در این دفتر گرد آمده است از ابتدا به این قصد که فصول یک کتاب باشند نوشته نشده است، اما همه به هم پیوسته اند وجزئی از یک طرحند یا بهتر بگویم، در حکم تمهید مقدمه ای برای پاسخ دادن به این پرسشند که در سیر تاریخ، ما از کجا آمده ایم و به کجا رسیده ایم و چه امکان هایی داریم و به کجا می خواهیم برویم.
دانش عصر ما کار دانشمندان متفردی نیست که بی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌خبر از دیگران به سلیقۀ خود پژوهش کنند، بلکه علم یک سیستم به‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هم پیوسته است. علم با پراکندگی پیش نمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌رود. به این جهت اگر هنوز جایگاه علوم و توقعی که از علم داریم معین نیست باید برای آن فکری کرد.
پژوهشگران و دانشمندان متخصص به کارهای تحقیقی خود می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌پردازند و در کار دانش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های دیگر دخالت نمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کنند و معمولاً داعیۀ طراحی برنامۀ توسعۀ علم و تکنولوژی هم ندارند. این برنامه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ریزی کار اهل سیاست و مدیران اقتصاد و بازرگانی و اقتصاددانان و جامعه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شناسان و حقوقدانان و دانایان و آشنایان به امکانات علمی و فنی کشور و باخبران از شرایط روحی و اخلاقی مردم است. همین جاست که سیاست و تاریخ به هم می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌رسند.
تقدیر جهان توسعه نیافته قرار داشتن و بودن در میان دو تاریخ است. باشندگان این وادی، سرگردانی قدیم و جدید و سنت تجدد را در کنار هم دارند بی آنکه میان آنها پیوند و نسبتی وجود داشته باشد و یکی با دیگری وفاق یا تعارض پیدا کند. شاید وجه این تباینِ بدون تزاحم بی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌نیرو شدن هر یک از عناصر قدیم و جدید باشد.
در زمان ما سیاستِ پیشرفت بدون درک تاریخی سیاست نیست و به این جهت سخن جدّ در مورد سیاست ناگزیر مبتنی بر ادراک تاریخی است. راه تاریخ راه مجاهده و کشش و کوشش است و این راه را با قدم همت و با پشتوانۀ اندیشه و نظر باید پیمود.