آیا این بودای بزرگ، شما را به یاد بامیان می‌اندازد؟

این گزارش نخستین‌بار در صفحه‌ «چینگردی با آناهیتا» منتشر شده است؛ صفحه‌ای فرهنگی و تصویری که توسط یک فارسی‌زبان چینی اداره می‌شود.

آناهیتا، نویسنده‌ این صفحه، سال‌هاست تلاش می‌کند با انتشار روایت‌هایی از زندگی، تاریخ و هنر در چین، میان فرهنگ چینی و جهان فارسی‌زبان، به‌ویژه مخاطبان ایرانی و افغانستانی، پلی از شناخت، احترام و گفت‌وگو برقرار کند. صفحه‌ او اکنون هزاران دنبال‌کننده دارد و به یکی از منابع معتبر و جذاب برای فارسی‌زبانانی تبدیل شده که می‌خواهند چین را از زاویه‌ای انسانی‌تر و فرهنگی‌تر بشناسند.

در این گزارش، آناهیتا به کوه «شو می» در جنوب نینگ‌شیا سفر کرده است؛ منطقه‌ای که در دل خود یکی از بزرگ‌ترین مجموعه‌های غارهای بودایی چین را جای داده است. در میان این غارها، مجسمه‌ای عظیم از بودا، با ارتفاعی چشمگیر و قدمتی بیش از ۱۳۰۰ سال، در دل صخره‌ها نشسته است. این پیکره سنگی، نه‌تنها جلوه‌ای از هنر مذهبی دوران تانگ را به نمایش می‌گذارد، بلکه نمادی از پیوند دیرینه‌ی انسان با معنویت، طبیعت و تاریخ است.

نویسنده در روایت خود، با دیدن این مجسمه، بی‌اختیار یاد بوداهای بامیان در افغانستان افتاده است؛ پیکره‌هایی که روزگاری در دل صخره‌های هزاره‌جات ایستاده بودند و نماد گفت‌وگوی تمدن‌ها، همزیستی ادیان و شکوه فرهنگی منطقه بودند. اما امروز، جای خالی آن مجسمه‌ها، به نمادی از فقدان، فراموشی و زخم‌های تاریخی بدل شده است.

در ادامه‌ گزارش، آناهیتا به تلاش‌های گسترده‌ پژوهشگران چینی برای مرمت و حفظ این آثار اشاره می‌کند؛ از اسکن‌های سه‌بعدی گرفته تا بازسازی دقیق رنگ‌ها و نقوش. این اقدامات، نه‌تنها برای حفظ سنگ و خاک، بلکه برای حفظ حافظه‌ جمعی و میراث معنوی نسل‌ها صورت می‌گیرد.

او این پرسش را مطرح می‌کند که آیا چنین اراده، تخصص و سرمایه‌ای می‌تواند روزی در خدمت بازسازی میراث فرهنگی افغانستان نیز قرار گیرد؟ آیا جهان، آن‌قدر به تاریخ و هنر افغانستان اهمیت خواهد داد که برای احیای آن، دست به کار شود؟

این گزارش، فراتر از یک روایت تصویری، دعوتی است به تأمل درباره‌ میراث مشترک تمدن‌ها، اهمیت حفظ حافظه‌ تاریخی، و نقش فرهنگ در پیوند میان ملت‌ها. بوداهای بامیان، نه‌تنها برای افغانستان، بلکه برای همه‌ی کسانی که به تاریخ، هنر و انسانیت باور دارند، نمادهایی فراموش‌نشدنی‌اند. آنها یادآور این حقیقت‌اند که حتی در دل تاریکی، ردپای نور باقی می‌ماند.