نام کاربری یا نشانی ایمیل
رمز عبور
مرا به خاطر بسپار
صفحه «چینگردی با آناهیتا» یکی از فضاهای فعال و معتبر در معرفی فرهنگ چین برای فارسیزبانان در شبکه اجتماعی فیسبوک است. این صفحه تلاش میکند، ایجاد پلی میان دو تمدن بزرگ آسیایی است؛ پلی که از دل روایتهای روزمره، آیینهای سنتی، غذاها، جشنها و تجربههای زیسته شکل میگیرد.
این صفحه تلاش میکند تصویری واقعی و ملموس از زندگی مردم چین ارائه دهد و نشان دهد که چگونه میتوان از دل تفاوتها، شباهتها را کشف کرد. روایتهای این صفحه، نه فقط معرفی یک کشور، بلکه دعوتی به شناخت متقابل و احترام فرهنگی است؛ امری که در جهان امروز بیش از هر زمان دیگری اهمیت دارد.
چینیها هر سال در ۲۱ یا ۲۲ دسامبر، همزمان با انقلاب زمستانی، جشنی باستانی به نام «دونگجی» برگزار میکنند. دونگجی در زبان چینی به معنای «رسیدن زمستان» است و همانند یلدا، طولانیترین شب سال را نشانهگذاری میکند.
این جشن برای چینیها تنها یک رویداد تقویمی نیست؛ بلکه آغاز چرخهای تازه از نور و امید به شمار میرود. باور عمومی در فرهنگ چین این است که پس از این شب، انرژی «یانگ» – نماد روشنایی و گرما – دوباره رو به افزایش میگذارد و زندگی به سمت تعادل و روشنایی حرکت میکند.
در این شب، خانوادههای چینی طبق سنت دیرینه گرد هم میآیند و غذاهای ویژهای مانند «جائوزی» و «تانگیوان» (گلولههای برنجی شیرین) را با یکدیگر میخورند. این خوراکها تنها غذا نیستند؛ نمادهایی از اتحاد، برکت، صمیمیت و آرزوهای نیک برای سال پیشرو هستند.
جائوزی به شکل سکههای قدیمی چین ساخته میشود و نماد ثروت و فراوانی است، در حالی که تانگیوان با شکل گرد خود، نشانهای از پیوند خانوادگی و کامل بودن روابط انسانی است. این شب برای چینیها فرصتی است برای احترام به بزرگترها، تجدید روابط خانوادگی و تقویت همبستگی.
در سوی دیگر، فارسیزبانان نیز شب یلدا را با آیینهایی دیرپا گرامی میدارند. یلدا شبی برای دورهمنشینی، قصهخوانی، شعرخوانی، حافظگشایی و خوردن هندوانه/ تربوز و انار است؛ خوراکیهایی که هر یک نماد سلامتی، شادی و روشناییاند. یلدا در فرهنگ فارسیزبانان، جشن پیروزی نور بر تاریکی است؛ شبی که پس از آن روزها بلندتر میشوند و امید به زندگی بیشتر میشود.
این شب، فرصتی برای صلهرحم، آشتی، گرمکردن دلها و زنده نگهداشتن سنتهایی است که نسلها را به هم پیوند میدهد.
شباهتهای میان یلدا و دونگجی، تنها در زمان برگزاری یا طولانی بودن شب نیست؛ در عمق معناست. هر دو جشن بر محور خانواده شکل گرفتهاند و هر دو بر اهمیت نور، امید و پیوندهای انسانی تأکید دارند.
در هر دو فرهنگ، غذا نقش نمادین دارد و حامل پیامهای اخلاقی و آرزوهای نیک است. هر دو جشن، فرصتی برای کنار گذاشتن مشغلههای روزمره و بازگشت به ریشههای فرهنگیاند. این شبها نشان میدهند که چگونه دو تمدن کهن، با وجود تفاوتهای ظاهری، در ارزشگذاری بر خانواده، سنت و معنا به یکدیگر نزدیکاند.
یلدا و دونگجی، هر دو یادآور این حقیقتاند که فرهنگها، با وجود تفاوتها، در بنیادهای انسانی به هم میرسند.
جشن گرفتن طولانیترین شب سال، چه در خانههای افغانستانیها، ایرانیها، تاجیکستانیها و سایر همفرهنگان با انار و حافظ و چه در خانههای چینی با جائوزی و تانگیوان، نمادی از امید، پیوند و روشنایی است.
این شبها نشان میدهند که سنتها نه مرز، بلکه پلی میان ملتها هستند؛ پلی که از دل آن میتوان دوستی، شناخت و احترام متقابل را تقویت کرد. در جهانی که گاه از تفاوتها فاصله میسازد، چنین آیینهایی یادآور ایناند که انسانها در عمق فرهنگ، بیش از آنکه متفاوت باشند، به یکدیگر شبیهاند.
سازمان حمایت از جامعه مدنی و خبرنگاران افغانستان شب یلدا را با گردهمایی در ایران گرامی داشت و این آیین را فرصتی برای یادآوری رنج زنان و دختران افغانستان دانست. در این برنامه، شعرخوانی و یک نمایش نمادین اجرا شد که بازتابی از مقاومت در برابر تبعیض و آپارتاید جنسیتی بود. برگزارکنندگان بر امید، برابری و پایان تاریکی تأکید کردند.
در شب یلدای ۱۴۰۴، فرهیختگان فرهنگی از چهارده کشور گرد هم آمدند تا در ویژهبرنامه «شب یلدا با سبزمنش» با شعر، موسیقی و سخن، آیین کهن فارسیزبانان را پاس بدارند. این رویداد مجازی، جلوهای از همدلی جهانی و پیوند فرهنگها بود که با مشارکت شاعران، نویسندگان و استادان دانشگاه رنگی تازه به یلدا بخشید.
با نزدیک شدن به نوروز و شب یلدا، موج تازهای از بحثها درباره شرکآلود بودن این آیینها شکل میگیرد؛ داوریهایی که بیشتر بر سوءبرداشت از مفهوم شرک و ناآگاهی از تحول معنایی سنتها استوار است. استاد سعید موسوی (خلیق) در این نوشتار توضیح میدهد که نوروز و یلدا در زیست مسلمانان نه تهدید توحید، بلکه فرصت اخلاق، پیوند و شکرگزاریاند.
در پی اظهارات رئیسجمهور ایالات متحده درباره بازگشت به پایگاه هوایی بگرام، وزارت خارجه چین با تأکید بر احترام به استقلال افغانستان، نسبت به تشدید تنشها در منطقه هشدار داد. این موضعگیری دیپلماتیک، نشانهای از حساسیت فزاینده رقابتهای ژئوپولیتیک میان قدرتهای جهانی در فضای کنونی افغانستان تحت کنترل طالبان است.