نام کاربری یا نشانی ایمیل
رمز عبور
مرا به خاطر بسپار
مقدمه الحمدالله رب‌العالمین والعاقبه للمتقین، والصلاه والسلام علی اشرف الانبیاء والمرسلین محمد وعلی آله واصحابه ومن دعا بدعوته إلی یوم الدین أما بعد إِنِّی جَزَیتُهُمُ الْیوْمَ بِمَا صَبَرُوا أَنَّهُمْ هُمُ الْفَائِزُونَ (المومنون ۱۱۱). امروز به سبب صبری که پیشه کرده بودید پاداششان را می‌دهم ایشان‌اند که رستگارند. صبری از جمله مهمترین صفات اخلاقی ما انسان‌ها […]
مقدمه
الحمدالله رب‌العالمین والعاقبه للمتقین، والصلاه والسلام علی اشرف الانبیاء والمرسلین محمد وعلی آله واصحابه ومن دعا بدعوته إلی یوم الدین أما بعد
إِنِّی جَزَیتُهُمُ الْیوْمَ بِمَا صَبَرُوا أَنَّهُمْ هُمُ الْفَائِزُونَ (المومنون ۱۱۱).
امروز به سبب صبری که پیشه کرده بودید پاداششان را می‌دهم ایشان‌اند که رستگارند.
صبری از جمله مهمترین صفات اخلاقی ما انسان‌ها به شمار رفته و صفات اخلاقی ما وابسته و تحت پوشش صبر است. و صبر ارزش والایی در نزد الله متعال داشته چون نظر به این آیه، خداوند متعال پاداش بهشت را برای صابران در نظر گرفته است. انسان در زندگی خود همواره دچار حوادث گوناگون شده، و می‌توان گفت که هرلحظه زندگی‌اش در گرداب حوادث رویدادهای است که می‌تواند زندگی‌اش را تغیر دهد. و شاید این حوادث اتفاق‌ها انسان‌ها را ناامید، شکسته، خسته سازد. و شاید هم برعکس انسان را شاد و خرم و سرحال داشته باشد. به‌عنوان اینکه ما مسلمان هستیم و اگر زندگی خود را به اساس فرموده‌ای قرآن ساخته باشیم.
این را خوب درک کرده می‌توانیم به هر حادثه‌ای که در زندگی ما انسان‌ها رخ می‌دهد باید در مقابل آن باید صبر داشته باشیم. به اساس فرموده قرآن عظیمشان، در رابطه به صبر بیان می‌توانم که صبر کلید کامیابی سرفرازی است. اگر فهم صبر داشته باشیم می‌توانیم خود را با زندگی سازگار سازیم. ما انسان‌ها این را به خوبی میدانیم که تمام بخش زندگی ما نیازمند صبر است اگر می‌خواهید که کامیابی در زندگی علمی خود بیابید، باید صبر داشته باشید شماهای که امروز دکتر، معلم، قاضی، مهندس، فعال مدنی، سیاست‌مدار، اقتصاددان، تجارت پیشه و……هستید یک شب دکتر، معلم، قاضی، مهندس، فعال مدنی، سیاست‌مدار، اقتصاددان، تجارت پیشه نشده‌اید بلکه سال‌ها زحمت را متقبل شده‌اید.
این را می‌توانم بیان کنم که زندگی انسان در دنیا، آمیخته با مشکلات و سرگرانی‌های گوناگون همراه بوده که اگر در مقابل آن مقاومت نموده به یقین که پیروز خواهیم شد و اگر در برابر این حوادث زانو ما خم شود و مقاومت خود را از دست بدهیم در حقیقت رو به طرف نابودی خواهیم رفت پس یگانه راهی که می‌توان کامیابی و سرفرازی را به دست بیاوریم مقاومت در برابر شرایط ناگوار زندگی مقاومت در برابر مشکلات زندگی داشته باشیم. چون صبر یعنی استقامت، در برابر مشکلات و حوادث گوناگون، ما این را باید درک کرده باشیم که انسان بدون صبر و استقامت به هیچ جا نرسیده و نمی‌رسد.
اصل پیروزی‌ها صبر و شکیبایی در مقابل چالش‌های زندگی است. می‌توانیم با استفاده از صبر درجات مثبت و کامیابی را به دست آوریم. همچنان می‌توانیم با بی‌صبری‌ها در مقابل رویدادها و حوادث زندگی خود درجات منفی را در زندگی خود و دیگران رقم زنیم این خود ما هستیم که انتخاب کنیم با صبور بودن را در زندگی یا بی‌صبر بودن را. به اساس فرموده حضرت محمد مصطفی (صلی‌الله و علیه وسلم) صبر، گنجی از گنجه‌ای بهشت است. همچنان حضرت علی (رض) می‌فرماید بر شما صبر و استقامت کردن است زیرا صبر نسبت به ایمان، همانند سر به بدن است. و در توصیف صبر می‌توان بگویم که صبر یکی از ویژگی‌های اخلاق به شمار می‌رود پس بیاید کوشش کنیم تا با استفاده از این ویژگی اخلاق زندگی، آراسته و مزین داشته باشیم تا بتوانیم غبار مشکلات زندگی خود را در گرداب صبر حل کنیم وزندگی خود را تا جای به‌سوی کامیابی و سرفرازی و حتی به‌سوی بهشت به اساس آیه سوق دهیم.
تعریف صبر
الصبر فی اللغه (الحبس أوالمنع) [۱]کلمهٔ صبر در لغت به معنای حبس یا منع است.
وقتی معنای صبر را در فرهنگ لغات جستجو کنیم درمیابیم که «صبر بر سختی‌ها تاب آورد وشکیبایی کردن است»[۲]. صبر در اصطلاح، حفظ کردن آنچه عقل و شرع اقتضا می‌کنند صبر نامیده می‌شود.
معنای صبر از نظر پیامبر (صلی‌الله و علیه وسلم)
پیامبر (صلی‌الله و علیه وسلم) از جبرئیل (علیه سلام) پرسید که‌ای جبرئیل معنای صبر چیست؟ جبرئیل گفت: اینکه در سختی صبر کنی همچنان که در روز آسایش صبر می‌کنی در تهیدستی صبر کنی همچنان که در هنگام توانگری صبر می‌کنی و در بیماری و گرفتاری صبر کنی همچنان که در زمان سلامت وعافیت صبر می‌کنی، آدم صبور از بلایی که به او می‌رسد نزد مخلوق زبان به شکوه نمی‌گشاید.
در تعریف صبر حضرت علی (رض) می‌فرماید صبر آن است که انسان گرفتاری ومصیبتی را که به او می‌رسد تحمل کند وخشم خود را فروخورد.
صبر یعنی درک شدن تأثیر زمان براشیاء وپی بردن به اینکه وقایع ورخدادها در بین دندان‌های برنده زمان آرد شده از شکلی به شکلی دیگرواز حالتی به حالتی دیگر در می‌آیند.[۳]
پس صبر آن است که انسان بر آنچه که خداوند بدان امر فرموده پایبند باشد. وآن را بطور کامل ادا کند. از چیزی که باعث نهی می‌شود دوری کند. قلبا به سختی‌ها ومشکلات که برایش پیش می‌آید راضی باشد. پس می‌توان گفت که معنای صبر وسیع است.
اهمیت صبر
امام محمدغزالی می‌فرمایند: بدان که بردباری پایه و اساس ایمان است ومقام بزرگی از مقامات دین است. صبر اهمیت فوق العاده ای داشته ودارند. چون صبر کلید تمام هستی‌ها در زندگی است. خداوند متعال زمین وآسمان را در شش روز ساخته است در حالی که ذات اقدس میتوانیست همه را در یک روز یادر یک چشم زدن آن را بیافریند ولی خداوند متعال زمین وآسمان را در شش روز خواست بسازد تا ما انسان‌ها بدانیم که همه کار ها در دنیا تدریجی بوده ونیازمند صبر است در رابطه به صبر می‌توانم اظهار کنم که صبر کلید هستی من و توست.
امروز که شماهای که به حیث معلم، دکتر، قاضی، مهندس و…اجرای وظیفه می‌کنید ویا در حال وارد شدن به این رشته‌ها هستید به‌صورت یک بار یا تصادفی داخل این رشته نشده‌اید بلکه سال‌ها طول کشیده است. آری اگر می‌خواهی در زندگی علمیت پیشرفت داشته باشی، اگر می‌خواهی انسان موفق خانم موفق، مردموفق، کارمند موفق، آینده سازخود و دیگران باشی همرای تلاش وکوشش صبر نما چون صبر منزلت را آسان ساخته راه‌های سهل وآسان را برایت نشان می‌دهد. این را میدانیم که هر سختی که ما انسان‌ها به آن مواجه می‌شویم آسانی هم به دنبال دارد. و در این حالت برای ما انسان‌ها لازم است که تحمل کنیم با اندیشدن صبر از نظر اسلام وزمانی که موفقیت را با صبر نمودن را به دست آوردیم این موفقیت پایدار می‌ماند.
اگر به زندگی نامه افراد موفق وسرشناس نظر بی اندازیم این را درک خواهد کرد که در مقابل اینکه تلاش کردند زحمت کشیدن صبر را سر مشق اهداف خود نمودند تا اینکه به موفیقت رسیدند. به طور مثال اکثریت مردم در کشورم افغانستان با مشکلات زندگی می‌کند، اگر محصل استند با رنج وزحمت درس می‌خواند، پول ندارند، غذا صحی وجود ندارند، کمپیوتر که اساس ضرویات زندگی دوران محصیلی است اکثریت ندارند ولی با این‌همه محدویت توانستند درظرف چند سال زندگی خود و دیگران را رونق بدهد. با تلاش کوشش و صبر، پس به‌عنوان انسان می‌توانم بگویم صبر کلید سرفرازی من وتوست در مقابل مشکلات نباید خود را از دست داد استوارومحکم بایست.
صبر از نظر قرآن کریم
صبر در قرآن کریم چند بار ذکر کرده شده است؟
صبر مهمترین بخش زندگی مارا تشکیل داده و در قرآن کریم تاکید زیادی بالای آن صورت گرفته یعنی آیات زیادی در این باره نازل شده است که می‌توان بیان کرد از جمله «سوره ص آیه ۴۴، سوره یوسف آیه ۱۸، سوره انبیاء آیه ۸۵، سوره کهف آیه ۶۷، سوره بقره آیه ۲۴۹، سوره احقاف آیه ۳۵، سوره معارج آیه ۵، سوره آل عمران آیه ۲۰۰، سوره بقره آیه ۱۵۲، سوره زمر آیه ۱۰، سوره رعد آیه ۲۴، سوره فرقان آیه ۷۶، سوره بقره آیه ۱۵۵، سوره عصر ۳» ذکر شده است همچنان پیش از ۹۰ بار در قرآن کریم کلمه صبر نازل شده است و این کلمه پیش از صدق وامانت ذکر شده است. [۴]
با یک برسی اجمالی معلوم می‌شود که آیات فراوانی در قرآن کریم با صبر واسقامت مرتبط است وبه‌صورت مستقیم ویا غیر مستقیم، به این موضوع مهم اشاره دارد چند آیه از قرآن کریم در رابطه به صبر را می‌خواهم در اینجا ذکر کنم.
یا ایها الذین آمنو استعینوا بالصبر والصلاه إن الله مع الصابرین [۵].
ای کسانی که ایمان آورده‌اید، از شکیبایی ونماز یاری جویید، زیرا خدا با شکیبایان است.
در این آیه، خداوند متعال به بندگان امر می‌فرماید که از صبر ونماز کمک بگیرند پس از نظر قرآن کریم انسان می‌تواند برای کسب موفقیت در امور مادی ومعنوی از صبر یاری جوید وکمک گرفتن از صبر در این زمینه تأثیر حتمی خواهد داشت تاکید برهمرای خداوند با صابرین در آدامه آیه شریف موید همین حقیقت است که استعانت از صبر یاری خداوند را به همراه دارد ویاری خداوند تعالی قرین پیروزی است.
زمانی که این آیه را مطالعه می‌کنیم در ذهن ما شاید خطور کند که چرا این دوبخش مهم در یک آیه آورده شده است؟
علامه طباطبائی در این رابطه بیان نموده که از صبر ونماز برای مهمات وحوادث خود کمک بگیرید برای این است که در حقیقت یاوری به جز خدای سبحان نیست. در مهمات یاور انسان مقاومت وخویشتن داری آدمی است به اینکه استقامت به خرج داده، ارتباط خود را با خداوند وصل نموده از صمیم دل متوجه او شودوبه‌سوی او روی آورد و این همان صبر ونماز است و این دو بهترین وسیله برای پیروزی است چون صبر هر بلاو حادثه عظیمی را کوچک نا چیز می‌کند ونماز که اقبال به خدا واستجابت به اوست روح وایمان را زنده می‌سازد وبه آدمی می‌فهماند که به جایی تکیه دارد که انهدام پذیر نیست.[۶]
وبشر الصابرین [۷].
ومژده ده شکیبایان را
نظر به این آیه بیان می‌توانم که بشارت مهمی برای صابران محسوب میشودبه اساس این آیه رحمت وهدایت الهی نصیب صابران می‌شود.
سؤال: در باره اجر صابران در قرآن کریم چه پاداش در نظرگرفته شده است؟
در سوره الرمز آیه ۱۰ خداوند متعال اجر صابران را بیان داشته است متن آیه قرار ذیل است إنما یوفی الصابرون اجرهم بغیر حساب [۸].
در تعلیم دینی اجر صابران را بی حساب وکتاب گفته شده است و در تعلیم دینی برای اعمال نیک اجر وثواب مشخص تعین شده است اما صبر تنها فضیلتی است که طبق این آیه پاداش آن بدون حساب وکتاب گفته شده است.[۹] سؤال مطرح می‌شود چرا؟
چونکه در برابر مصیبت‌های خداوند متعال در دنیا به آنان فروفرستاده صبرکرده ونارضایتی را به زبان نیاوردند.
والله یحب الصابرین [۱۰]
وخداوند شکبایان را دوست دارد.
محبت خداوند متعال بی نظیر است که بر اساس این آیه به بندگان صابر عطا می‌شود.
در قرآن کریم صبر به‌صورت امرهم آورده شده است که در سوره‌های احقاف، آل عمران، هود وغیره بیان شده است.
همچنان علمای علم اخلاق صبر را به‌عنوان «ام فضایل» یاد کرده‌اند یعنی همه صفات پسندیده اخلاقی ونیکی ها مرهون صبر است اساساً پیروزی در هر میدان محتاج صبر وشکیبائی است همه ما شما این راباید درک کنیم که موفق شدن در کار ها به دوبال یعنی علم وعمل نیازمند است وبه دست آوردن این دوبال مرهون صبر است وبدون صبر کسی صعود نمی‌کند. وما به‌عنوان اینکه مسلمان هستیم در صبر الگو خود باید حضرت محمد مصطفی را قرار دهیم چون رسالت پیامبر اکرم نیز مقابله با جهالت‌ها وظالم وستم ستمگران بوده ومبارزه با این پدیده‌ها آسان نبوده و ۸۴ جنگ را در مدینه منوره به موفقیت انجام داد واین‌همه پیروزی‌اش مرهون صبر اش بوده است.
صبر در اسلام جایگاه ویژه داشته ودارند واز آیات که در این مورد بیان شده است این موضوع هویداست «وجعلنا منهم أئمه یهدون بأمرنا لما صبروا» [۱۱]
واز ایشان چون شکیبایی ورزیدند پیشوایی بر گماشتیم.
واصبر علی مایقولون واهجرهم هجرا جمیلا[۱۲]
وبرآنچه میگویند شکیبایی کن واز آنان به نیکویی یاد کن.
صبر از نگاه احادیث
رسول اکرم صلی‌الله و علیه وسلم می‌فرماید
صبر سه نوع است، صبر در هنگام مصیبت، صبر بر طاعت، و صبر بر ترک گناه
صبور سه نشانه دارد: اول آن که سستی نمی‌کند، دوم آن افسرده ودلتنگ نمی‌شود وسوم آن که از پروردگار خود شکوه نمی‌کند، زیرا اگر سستی کند حق را ضایع کرده و اگر افسرده ودلتنگ باشد شکر نمی‌گذارد و اگر از پروردگارش شکوه کند او را معصیت کرده است.
وعن أنس رضی الله عنه قال: مر النبی (صلی‌الله و علیه وسلم) بامرأه تبکی عند قبر فقال: «اتقی الله واصبری» فقالت الیک عنی، فانک لم تصب بمصیبتی ولم تعرفه، فقیل لها إنه النبی فاتت باب النبی فلم تجد عنده بوابین، فقالت لم اعرفک، فقال «انها الصبر عندالصدمه الاولی» متفق علیه.
از انس (رضی الله عنه) روایت است که گفت: پیامبر (صلی‌الله علیه وسلم) از کنار زن گذشتند که در برابر قبر می گرسیت فرمودند ای زن از خدا بترس و صبر کن، آن زن گفت از من دور شو زیرا به مصیبتم گرفتار نشده‌ای، پیامبر (صلی‌الله و علیه وسلم) را نشناخت به او گفته شد که این شخص پیامبر (صلی‌الله و علیه وسلم) است وی به خانه آن حضرت رفت وکسی را نیافت گفت ببخشید شمارا نشناختم پیامبر (صلی‌الله و علیه وسلم) همانا صبر دربرابر مصیبت نخستین است.
صبر روشنایی است.
سؤال: چرا روشنایی گفته شده؟
چون پیامبر (صلی‌الله و علیه وسلم روشنایی را برگزید زیرا بحران‌های دنیا تاریک است. به طور مثال پدر ومادر دوگل هستند که همیشه به فکر فرزندان خود بوده وزندگی آنها را سرو سامان می‌دهد ولی به یکبار پدر ومادر را فرزندان از دست می‌دهد مصیبت بالایی فرزندان میاید و این مصیبت در واقع تاریک شدن زندگی است از دست دادن پدر ومادر به اندازه سخت است که به تاریکی تشبیه شده است حالا شما بگوید که تاریکی را چه از بین می‌برد؟
پاسخ شما روشنایی است پس از این دانستیم صبر کلید از بین بردن همه بدبختی‌ها، رنج ها، مصیبت‌ها و گناهان است.
مراتب صبر
برای صبر پنج مرتبه در نظر گرفته شده است.
صبر به چند نوع است?
صبر به سه نوع است.
صبر به انجام طاعات وعبادات
مسلمان باید در فرضیات، واجبات، مستحبات صبر و استقامت داشته باشد. حد میانه را در نظر بگیرد نه کم ونه زیاد بلکه در حدی که می‌تواند انجام دهد ودل وجان وقلب اش متوجه عبادات اش باشد کوشش کند که حضور قلبی داشته باشد اخلاص در عبادات ودوری از ریا باشد. فرد مسلمان باید بر عبادات خویش صبر داشته باشد. چرا که به انجام رساندن آنها به بهترین نحوممکن در اوقات مخصوص خود همچنان پایندی بر آنها نیازمند سعی وتلاش بسیار است. مثال قصهٔ ابراهیم وپسرش اسماعیل ع است زمانی که در خواب دید فرزندش را ذبح می‌کند تصمیم برای اجرای آن گرفت و این نمونه بی نظیر برای صبر وطاعات وعبادت است. (وأمرأهلک بالصلاه واصطبرعلیها).[۱۵]
صبر در برابر بلا و مصیبت ها
انسان موجود دوبعدی است واز دو بعد معنوی ومادی تشکیل شده است وانسان همواره با حوادث گوناگون در ارتباط است با از دست دادن عزیزترین شخص زندگی‌مان باید صبر داشته باشیم. مثال عمار بن یاسر وپدرش ومادرش سمیه (رضی الله عنهم) اسلام آوردند کفار از اسلام آوردن آن هاآگاه شدند، آنها را گرفته و در بندشان کردند. آنان را به سختی شکنجه دادند هر بار که پیامبر (صلی‌الله و علیه وسلم) از کنار آنها می‌گذشت به آنها می‌فرمودند «صبرا آل یاسر فإن موعدکم الجنه» یعنی خاندان یاسر بردبار باشید که وعده گاهتان بهشت است. آل یاسر صبر نمودند و در برابر تمام شکنجه‌هایی که بر آنها وارد می‌شد تاب می‌آوردند. تااینکه پدر ومادر عمار (رض) از شدت شکنجه شهید شدند پسر نیز بعدها در یکی از میادین جنگ شهید شده وهمگی جزو گروه سبقت کنندگان به‌سوی بهشت گشتند وبه‌صورت ضرب المثلی برای بردباری وتحمل اذیت وآذار در آمدند.
آیا صبر تنها در برابر بلا و مصیبت است یا چگونه؟
با توجه به معناهای صبر که عبارت از تحمل کردن، دست بردار نشدن، با عجله رفتار نکردن و بردباری نشان دادن در شرایط سخت وطاقت فرسا است. یک عمل قلبی بسیار مهم است ونصف دین را تشکیل می‌دهد. می‌توان بیان کرد که صبر تنها منحصر به بلاءومصیبت نبوده ونیست بلکه صبر گونه‌های زیادی داشته که عمق وجنبه های زیادی دارد از جمله صبر وتلاش برای حفظ استقامت در برابر زیبایی‌هایی جذاب دنیا ونعمت های تحریک کننده نفس، صبر در برابر فراز وفرود های کار وبار که وابسطه به زمان معینی است، صبر در برابر وصلت که در انسان‌های وارسته وکامل به شکل ترجیح دادن ماندن وادامه دادن به خدمات دینی به رغم آرزوی عمیقشان به جمال الهی، ورضایت نشان دادن به تقدیر او وخواستن خشنودی او، نه خواستن مرگ به رغم بسر بردن در حلیه های رفیق اعلی.[۱۶]
صبر بر اجتناب از گناهان
انسان باید با صبر و استقامت از گناه چشم پوشی کند وبه کنترل اعضاء وجوارح خود بپردازد. اجتناب از همه گناهان با صبر و استقامت میسر می‌شود. وبدون صبر خود داری از گناهان غیر ممکن است. فرد مسلمان فریب های که انجام گناه را برایش می‌آرایند دوری جوید والبته اینکار نیاز مند صبر بسیار واراده ای قوی است پیامبر (صلی‌الله و علیه وسلم) أفضل المهاجرین من هجر ما نهی الله عنه وافضل الجهاد من جاهد نفسه فی ذات الله عزوجل بهترین هجرت کنندگان کسی است که از آنچه خداوند نهی فرموده است هجرت ودوری گزیند. وبهترین مبارزه وجهاد آنکس است که با نفس خویش بخاطر خداوند عزوجل مبارزه نماید.
در این جا شاید در ذهنتان خطور کند که در بین این سه نوع صبر والاترین درجه کدام صبر داراست؟
والاترین درجه وبرزگ ترین درجه‌های صبر بر طاعات است. که در آنچه در راه خدا به تو رسیده است صبر کنید و
شروط صبر در برابر سختی‌ها و مصیبت ها
صبر باید در برخورد نخست باشد یعنی به محض شنیدن خبر صبر کنید.
شرط دوم این است زمان که خبر شدید از مصیبت و گرفتاری بگوید «إنا لله وإنا إلیه را جعون».
شرط سوم صبر جمیل ونیکو
آخرین شرط صبر در برابر سختی‌ها آن است که بدون گله وشکایت باشد. ولی به نیت آگاه سازی به شخص دیگر بگوید و مانند مریضی که با دکتر در میان می‌گذارید ویا در مشکل استید می دانید که تا زمانی مشکل بر طرف نمی‌شود که آن را برای کسی بیان نکنید بناء بی‌صبری گفته نمی‌شود ومشکل ندارد که آنرا باز کو کنید
صبر جمیل چیست؟
صبراست که بدون بی قراری وبی تابی بدون نگرانی بدون دشواری وبدون اعتراض وشکایت به زبان وبا قلب صبر نماید یعنی زمانی که مشکل درزندگی پیدا کردیم نباید بی تابی در مقابل آن داشته باشیم شکایت به کسی کنیم وهر کس وناکس را دیدیم زبان خود را باز کنیم وشروع کنیم به شکایت وسخن های بیهوده را باز کو کنیم به طور مثال خدا فقد من را دیده که مشکلات را بالایی من میاورد واز این قبیل حرف‌های بی مورد. همچنان صبر جمیل وزیبا عبارت از صبری آرام که دشمنی واضطراب وشک در صدق وعده در آن نباشد صبری که امید به عاقبت آن داشته وراضی به مقدرات الهی باشد.[۱۷]در قرآن کریم چهارجای قرآن صبر جمیل ذکر شده است. در دنیا امروزی انواع ظلم وجود داشته ودارد بر زنان ظلم صورت میگرد بردختران تجاوز صورت می‌گیرد بر مسلمانان که در مناطق مختلف زندگی می‌کند صرف به خاطر دین ودیانت شان ظلم صورت می‌گیرد، اختلافات قومی، زبانی، نٰژادی را تحریک می‌کنند، دختران اجازه ندارند که تحصیلات خود را آزادنه وبا به جای آوردن امر دین به پایان برسانند بلکه رفتار تبعیض آمیز در سراسر جهان صورت می‌گیرد. زنان نمی‌توانند تصمیم در زندگی خود داشته باشد تحمل این‌همه ظلم جز با صبر جمیل قابل هضم وقابل قبول نخواند بود.
چه کسی همهٔ انواع صبر را دارا است؟
پیامبر محبوب ما محمد صلی‌الله و علیه وسلم چون از تمام ابتلا وآزمایش موفق به در آمده چنانچه ۷ فرزند خود را از دست داده است تصور کن اگر امروز پدر ومادر یک فرزند خود را از دست بدهید چه خواهد کرد.
چه چیزی در صبرمارا یاری می‌دهد؟
کوتاهی دنیا.
اینکه تواز خدایی وبه‌سوی او بر می‌گردی.
بدانیم که ثواب وپاداش صبر جز بهشت نیست.
به گشایش وفرج بسیار یقین داشته باشیم تلاش وکوشش را سر مشق زندگی خود قرار بدهیم.
درک وشناخت زندگی دنیا اینکه دوام ندارد وروزی ازبین خواهد رفت.
به پاداش‌های نیکو در نزد خدا یقین داشته باشیم وبدانیم که بهترین پاداش‌ها از جانب خداوند در انتظار صابران است.
یقین داشتن به اینکه نصرت ویاری خداوند نزدیک است واز جانب وی گشایشی حاصل خواهد شد.
یاری طلبیدن از خداوند وپناه بردن به دامان اووفقد انتظار کمک ازاو داشتن وخود داری کردن از عجله، خشم، دلتنگی، اندوه وناامیدی از رحمت خدا کوشش کنیم خشم وغضب را دور کنیم از خود وهمیشه باوربه خدای داشته باشیم که ما انسان‌هارا اشرف مخلوقات دانسته وبرتری داده است. وبه رحمت خداوند امید داشته باشیم خدای که در تاریکی شب برای مورچه که ما توان دیدن آن را نداریم رزق وروزی می‌دهد برای ما بهترین نعمت را داده مارا هرگز فراموش نمی‌کند هر چیز در نزد خداوند متعال وقت وزمان دارد وقت اش برسد إنشاءالله کامیابی‌های بی شمار می‌سازد. اگر امروز من وتو اجازه تحصیل، کار، آزادی رفت وآمد نداریم ناامید نشده از هر طریق برای رشد خود کار کنیم.
برادران وخواهران مشکلات که امروز من تو داریم نباید مارا اندوهگین، خسته، دل شکسته، خشم آلود سازد بلکه کوشش کنیم در مقابل مشکلات استوار باشیم وکوشش برای حل آن کنیم.
نتیجه گیری
منابع وماخذ
پاورقی‌ها
[۱] خالد، عمرو، البصر والذوق، سال ۲۰۰۴، الطبعه الرابعه، دارالمعرفه للطباعه والنشروالتوزیع
[۲] فرهنگ الفبایی الرئد، ج ۲، ص ۱۰۸۵
[۳] گولن، محمد فتح الله، عصر ونسل، سال ۱۳۹۲، چ اول، ص ۱۶۲، انتشارات باران امید کابل افغانستان
[۴] خالد، عمرو، البصر والذوق، سال ۲۰۰۴، الطبعه الرابعه، دارالمعرفه للطباعه والنشروالتوزیع
[۵] البقره (۱۵۳)
[۶] فهیم نیا، محمد حسین، اخلاق اسلامی در قرآن، سال ۱۳۸۹، ص ۲۶۶، چ ۲، چاپخانه موسسه بوستان کتاب
[۷] البقره (۱۵۵)
[۸] الزمر (۱۰)
[۹] مظاهری، العظمی، ۱۳۹۳، چ اول، ناشر موسسه فرهنگی مطالعاتی الزهراء
[۱۰] آل عمران ا (۱۴۶)
[۱۱] سجده (۲۴)
[۱۲] مزمل (۱۰)
[۱۳] یحیی بن شرف نوویومشقی، ابی زکریا، ریاض الصالحین
[۱۴] صالح بن عبدالله وعبدالرحمان بن محمد، موسوعه نضره النعیم فی مکارم اخلاق رسول الکریم
[۱۵] طه (۱۳۲)
[۱۶] گولن، محمد فتح الله، اکسیر جاویدانگی، سال ۱۳۹۲، ص ۷۸، انتشارات باران امید
[۱۷] فهیم نیا، محمد حسین، اخلاق اسلامی در قرآن، سال ۱۳۸۹، ص ۲۷۴، چ ۲، چاپخانه موسسه بوستان کتاب