واکنش‌ها به امضای توافق‌نامه صلح میان طالبان و آمریکا

براساس گزارش خبرگزاری مهر، یکشنبه ۱۱ حوت، وزارت امور خارجه ایران، با صدور بیانیه‌ای به امضای توافق صلح میان آمریکا و طالبان واکنش نشان داد.

در این بیانیه آمده است: «جمهوری اسلامی ایران اقدامات آمریکا را، تلاشی برای مشروعیت بخشیدن به حضور نیروهایش در افغانستان می‌داند و با آن‌ها مخالف است. آمریکا جایگاه حقوقی برای امضای قرارداد صلح یا تعیین تکلیف درمورد آینده افغانستان ندارد».

جمهوری اسلامی ایران، در این بیانیه، صلح پایدار در افغانستان را تنها از طریق گفت‌وگوی بین‌الافغانی با مشارکت گروه‌های سیاسی آن کشور، از جمله طالبان و با در نظر گرفتن ملاحظات کشورهای همسایه افغانستان، قابل تحقق دانست.

در این بیانیه، جمهوری اسلامی ایران، بار دیگر حضور نیروهای خارجی در افغانستان را غیرقانونی عنوان کرد و آن را از دلایل اصلی «جنگ و ناامنی» در آن کشور قلمداد کرد.

در ادامه این بیانیه، اقدامات آمریکا، «تلاشی برای مشروعیت بخشیدن به حضور نیروهایش در افغانستان» تلقی شده و مخالفت جمهوری اسلامی را با آن اعلام کرد و «سازمان ملل متحد» را به‌عنوان نهادی که ظرفیت‌های مناسبی برای «تسهیل مذاکرات بین‌الافغانی و نیز نظارت و تضمین اجرای توافقات حاصله» را داراست، معرفی کرد.

وزیر خارجهٔ ایران سه ماه پیش نیز با ملأ برادر آخوند، رئیس دفتر سیاسی طالبان دیدار و گفتگو کرده بود و هدف از این دیدار را «تقویت گفتگوهای داخلی و همکاری برای بیرون رفتن نیروهای خارجی» در این کشور نامیده بود.

ملأ عبدالغنی برادر، رهبر هیئت مذاکره‌کننده طالبان در قطر نیز اظهار امیدواری کرد که کشورهایی همچون پاکستان، اندونزی، چین و روسیه در بازسازی آینده افغانستان مشارکت داشته باشند. او تأکید کرد که خواستار برقراری نظامی اسلامی در افغانستان است.

گفتنی است، طالبان و آمریکا، در دوحه، پایتخت قطر توافقنامه‌ای را برای پایان دادن به درگیری‌های نوزده ساله در افغانستان امضا کردند.

براساس این توافق قرار است، شمار نظامیان آمریکایی حاضر در خاک افغانستان کاهش زیادی پیدا کند و طالبان حملات خود را متوقف کند.

طالبان پایان دادن به جنگ در افغانستان را بسته به خروج تمامی نظامیان خارجی و خصوصاً آمریکایی از خاک افغانستان کرده است، همچنین قرار است بین دو طرف هزاران زندانی مبادله شود.

بنابر اعلام رسانه‌های افغانستان، این توافقنامه در حالی از سوی نماینده آمریکا امضا شد که در سربرگ آن عنوان «امارت اسلامی افغانستان» به جای «افغانستان» نوشته شده بود، درحالی‌که این عنوانی از سوی آمریکا به رسمیت شناخته نمی‌شود.

آمریکا، اعلام کرد چنانچه طالبان به تعهدات خود در چهارچوب این توافقنامه عمل کند، آمریکا و ناتو تمام سربازانشان را ظرف ۱۴ ماه از افغانستان خارج خواهد کرد.

برخی منتقدان، امضای این توافق را باعث مشروعیت یافتن طالبان در سطح بین‌الملل به واسطه ترامپ می‌دانند.

ملاهبت‌الله آخوندزاده، رهبر گروه طالبان اعلام کرد که حقوق همهٔ هم‌وطنان زن و مرد در افغانستان به آن‌ها اعطا خواهد شد و از همه شبه‌نظامیان نیز خواست تا از توافق امضا شده با ایالات متحده پیروی کنند.

از سوی دیگر، ساعاتی قبل از امضای این توافق‌نامه، رهبران طالبان به تمام اعضای این گروه در سراسر افغانستان دستور دادند تا «برای شادی ملت… از انجام هر نوع حمله‌ای خودداری کنند».

ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی طالبان اعلام کرد: «مهم‌ترین مسئله این است که ما امیدواریم ایالات متحده به وعده‌های خود در جریان مذاکره و در چهارچوب توافق پایبند بماند».

او در ادامه تأکید کرد که شرط این توافق خروج نظامیان خارجی از خاک افغانستان است.

اشرف غنی، رئیس جمهوری افغانستان در جریان یک کنفرانس خبری در کابل اعلام کرد: «امیدواریم صلح آمریکا و طالبان منجر به برقراری آتش‌بس دائمی شود… این ملت در انتظار یک آتش‌بس فراگیر است.» او افزود: «همهٔ مفاد این قطعنامه بر یک شرط متکی است…. اینکه طالبان به توافق صلح پایبند باشد.»

او همچنین درباره مذاکرات بین‌الافغانی گفت: «تیم مذاکرۀ‌کننده ما، تیمی فراگیر خواهد بود… نکات متعددی در توافق صلح امروز وجود داشت که می‌تواند در جریان مذاکرات بین افغان‌ها، دربارهٔ آن‌ها با طالبان بحث شود.»

وزارت خارجه عربستان سعودی با استقبال از توافق صلحی که روز شنبه میان نمایندگان آمریکا و طالبان امضا شد، اعلام کرد که امیدوار است این توافق به آتش‌بسی جامع، دائمی و سراسری در افغانستان منتهی شود.

شاه‌محمود قریشی، وزیر خارجه پاکستان گفت: «پاکستان بخشی از مسئولیت‌های خود را که تسهیل کارها برای رسیدن به این توافق صلح بود، انجام داده است. پاکستان همچنان به حمایت‌هایش برای ایجاد یک افغانستان صلح‌آمیز، باثبات، متحد و مرفه ادامه خواهد داد؛ تا کشوری به وجود آید که هم در داخل آن صلح برقرار است و هم در روابطش با همسایگان».

آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل ضمن استقبال از توافق امضا شده میان آمریکا و طالبان افغانستان، این کار را گامی مهم در راه رسیدن به یک توافق سیاسی پایدار در افغانستان توصیف کرد. او هم‌زمان بر اهمیت تداوم کاهش خشونت‌ها در این کشور تأکید کرد.

استفان دوجاریچ، سخنگوی دبیرکل در بیانیه‌ای گفت: «دبیرکل از تلاش‌ها برای دستیابی به یک توافق سیاسی پایدار در افغانستان استقبال می‌کند. آنچه امروز در دوحه و کابل روی داد، تحولات مهمی در این راستا بودند.»

او افزود: «دبیرکل بر اهمیت تداوم کاهش خشونت‌ها در افغانستان که به نفع همهٔ افغان‌ها است، تأکید دارد. او همچنین تلاش‌های مداوم همهٔ طرف‌ها برای ایجاد محیطی مناسب برای انجام مذاکرات بین افغان‌ها با هدف رسیدن به یک صلح جامع را تشویق می‌کند.»

سازمان ملل اعلام کرد که آماده است از یک روند صلح به رهبری افغان‌ها که در آن به موضوع زنان، اقلیت‌ها و جوانان پرداخته شود، حمایت کند.

مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا که در مراسم امضای این توافقنامه حضور داشت، تأکید کرد که واشنگتن در تمام مراحل تهیه تا امضای این پیمان با طالبان، همواره نگاهی «واقع‌بینانه» داشته است. او گفت که این توافق «بهترین فرصت برای برقراری صلح در یک نسل است.»

آقای پمپئو تأکید کرد که به نمایندگان طالبان گفته است باید به قول‌هایشان دربارهٔ قطع رابطه با القاعده و ادامهٔ مبارزه با داعش خراسان پایبند باشند.

مارک اسپر، وزیر دفاع آمریکا نیز اعلام کرد که ایالات متحده به ارتباطات خود با نیروهای امنیتی افغانستان ادامه می‌دهد.

دومینیک راب، وزیر خارجه بریتانیا اعلام کرد بهترین نتیجه زمانی حاصل خواهد شد که «مذاکرات معنی‌داری میان افغان‌ها و طالبان برگزار گردد» و اظهار امیدواری کرد که چنین فرصتی فراهم شود. او تأکید کرد: «تنها راه رسیدن به صلح پایدار در افغانستان، راه‌حل سیاسی است.»