ممنوعیت تازه در صدور پاسپورت از سوی طالبان

ریاست پاسپورت افغانستان که زیر نظر طالبان فعالیت می‌کند، روز شنبه ۱ سنبله ۱۴۰۴ اعلام کرد که روند صدور پاسپورت برای سه گروه از متقاضیان تا اطلاع بعدی متوقف شده است. این گروه‌ها شامل افراد محکوم‌شده در دادگاه‌های این گروه، کودکانی که سرپرست قانونی ندارند، و کسانی هستند که ممنوع‌الخروج شناخته شده‌اند.

در اطلاعیه رسمی این اداره آمده است که افرادی که در پرونده‌های کیفری، حقوقی یا بازرگانی از سوی دادگاه‌های طالبان محکوم شده‌اند، دیگر اجازه دریافت پاسپورت ندارند. همچنین کودکانی که فاقد سرپرست قانونی باشند و کسانی که از سوی نهادهای قضایی طالبان ممنوع‌الخروج اعلام شده‌اند، مشمول این محدودیت شده‌اند.

این تصمیم در حالی گرفته شده که پس از بازگشت طالبان به قدرت، درخواست برای دریافت پاسپورت در افغانستان افزایش یافته است. با وجود این افزایش تقاضا، روند صدور پاسپورت در چهار سال گذشته بارها به دلایل گوناگون متوقف شده و شکایت‌های فراوانی از کندی و تأخیر در این روند وجود دارد.

بسیاری از شهروندان افغانستانی، به‌ویژه کسانی که قصد سفر برای درمان، آموزش یا مهاجرت دارند، با دشواری‌های جدی در دریافت این سند روبه‌رو هستند.

در همین حال، مؤسسه بین‌المللی «هنلی» در تازه‌ترین رده‌بندی سال ۲۰۲۵ میلادی، پاسپورت افغانستان را پس از عراق و سوریه در جایگاه سوم کم‌اعتبارترین سندهای سفر جهان قرار داده است. این رده‌بندی بر پایه شمار کشورهایی است که دارندگان پاسپورت بدون نیاز به روادید می‌توانند به آن‌ها سفر کنند.

با اعمال محدودیت‌های تازه از سوی اداره پاسپورت طالبان، نگرانی‌ها درباره محرومیت گروه‌هایی از شهروندان از حق سفر افزایش یافته است.

شماری از نهادهای حقوق بشری خواستار روشن‌سازی معیارهای محرومیت و ایجاد سازوکارهای رسیدگی به اعتراض‌ها شده‌اند. این اقدام می‌تواند پیامدهایی برای رفت‌وآمد، آموزش و درمان شهروندان افغانستانی در بیرون از کشور داشته باشد.