ملا یعقوب در قطر؛ طالبان آماده گفت‌وگو با آمریکا

در حالی‌که ایالات متحده هنوز طالبان را به‌عنوان یک سازمان تروریستی جهانی می‌شناسد و دارایی‌های افغانستان را مسدود کرده، ملا یعقوب مجاهد، وزیر دفاع طالبان، در مصاحبه‌ای با الجزیره اعلام کرد که روابط این گروه با واشنگتن بیشتر بر مسائل اقتصادی متمرکز است و اولویت اصلی، لغو تحریم‌هاست. این اظهارات در جریان سفر رسمی او به دوحه برای ابراز همبستگی با قطر بیان شد؛ سفری که هم‌زمان با تصمیم نهایی رهبر طالبان برای قطع اینترنت در افغانستان صورت گرفت.

ملا یعقوب در گفت‌وگو با الجزیره تأکید کرد که طالبان به توافق‌نامه دوحه پایبند است و اجازه نخواهد داد خاک افغانستان برای تهدید کشورهای دیگر استفاده شود. او همچنین از تشکیل ارتش متعارف سخن گفت و مدعی شد که گام‌های مهمی در این زمینه برداشته شده است.

این موضع‌گیری در شرایطی مطرح می‌شود که آمریکا و متحدانش بارها تأکید کرده‌اند عادی‌سازی روابط با طالبان منوط به تغییر رفتار این گروه در قبال حقوق بشر، آزادی رسانه‌ها و حقوق زنان است.

از حوت سال گذشته، دو هیئت آمریکایی شامل آدام بولر، نماینده ترامپ در امور گروگان‌ها، و زلمی خلیلزاد، نماینده پیشین آمریکا برای افغانستان، به کابل سفر کرده‌اند. محور اصلی این دیدارها، گفت‌وگو درباره آزادی گروگان‌های آمریکایی بوده است. با وجود تلاش‌های دیپلماتیک طالبان، هیچ کشوری به جز روسیه این گروه را به رسمیت نشناخته است.

این سفر در سپتامبر ۲۰۲۵ و در شرایطی انجام شد که طالبان همچنان از سوی آمریکا به‌عنوان یک «سازمان تروریستی جهانی» شناخته می‌شود و دارایی‌های بانک مرکزی افغانستان در خارج مسدود مانده‌اند. قطر، میزبان دفتر سیاسی طالبان از سال ۲۰۱۳، بار دیگر نقش میانجی‌گرانه خود را در این دیدار ایفا کرد. ملا یعقوب در این سفر تلاش کرد ضمن ابراز همبستگی با قطر، پیام آمادگی طالبان برای گفت‌وگو با آمریکا را منتقل کند.

در مصاحبه با الجزیره، وزیر دفاع طالبان گفت این گروه به تعهدات توافق‌نامه دوحه پایبند است و اجازه نخواهد داد خاک افغانستان برای تهدید کشورهای دیگر استفاده شود. او همچنین از تشکیل ارتش متعارف سخن گفت و مدعی شد که گام‌های مهمی در این زمینه برداشته شده است. این اظهارات در پاسخ به نگرانی‌های امنیتی آمریکا و متحدانش مطرح شد که نسبت به بازگشت گروه‌های افراطی به افغانستان هشدار داده‌اند.

با وجود درخواست‌های مکرر طالبان برای برقراری روابط رسمی با کشورهای جهان، تاکنون تنها روسیه این گروه را به رسمیت شناخته است. از ماه حوت سال گذشته، دو هیئت آمریکایی شامل آدام بولر، نماینده ترامپ در امور گروگان‌ها، و زلمی خلیلزاد، نماینده پیشین آمریکا برای افغانستان، به کابل سفر کرده‌اند. محور اصلی این دیدارها، گفت‌وگو درباره آزادی گروگان‌های آمریکایی بوده است.

سفر ملا یعقوب به قطر و تأکید او بر لغو تحریم‌ها نشان می‌دهد که طالبان به‌دنبال تغییر مسیر از تقابل به تعامل هستند. با این حال، بدون اصلاحات بنیادین در سیاست‌های داخلی، به‌ویژه در حوزه حقوق بشر، آموزش دختران و آزادی رسانه‌ها، بعید است این اشتیاق به تعامل به رسمیت‌شناسی جهانی یا رفع تحریم‌ها منجر شود. طالبان اکنون در نقطه‌ای حساس ایستاده‌اند؛ جایی میان فرصت دیپلماسی و خطر انزوای پایدار.