درگذشت «عالم کوه‌کن»؛

صدای ماندگار زبان ازبکی خاموش شد

«عالم کوه‌کن»، خبرنگار باسابقه، شاعر و پژوهشگر برجسته زبان ازبکی، در سن ۶۳ سالگی در ایالات متحده آمریکا درگذشت. او از چهره‌های تأثیرگذار رسانه‌ای افغانستان بود که بیش از چهار دهه از عمر خود را وقف خدمت به زبان، ادبیات و فرهنگ ازبکی کرد. درگذشت او ضایعه‌ای بزرگ برای جامعه فرهنگی و رسانه‌ای افغانستان به شمار می‌رود.

عالم کوه‌کن در سال ۱۳۴۱ خورشیدی در ولایت فاریاب افغانستان چشم به جهان گشود. او تحصیلات خود را در رشته حقوق و علوم سیاسی به پایان رساند، اما مسیر حرفه‌ای‌اش را در رسانه، ادبیات و فرهنگ دنبال کرد.

فعالیت‌های رسانه‌ای کوهکن از دهه‌های نخست پس از جنگ آغاز شد و تا سال‌های اخیر ادامه داشت. او از بنیان‌گذاران تلویزیون خصوصی آیینه بود و نقش کلیدی در راه‌اندازی و مدیریت آن ایفا کرد. همچنین سال‌ها مسئول بخش ازبکی تلویزیون آریانا بود و برنامه‌های فرهنگی و خبری را به زبان ازبکی تهیه و اجرا می‌کرد.

کوه‌کن در کنار این فعالیت‌ها، با رادیو آزادی همکاری داشت و مقالات تحلیلی، اجتماعی و فرهنگی‌اش در نشریاتی چون انیس، پیام شمال و اصلاح منتشر می‌شدند.

عالم کوه‌کن با درک عمیق از کشورش، همواره تلاش کرد تا زبان ازبکی را به عنوان بخش جدایی‌ناپذیر از هویت فرهنگی افغانستان معرفی و تقویت کند. او با قلمی توانمند و نگاهی ژرف، زبان ازبکی را از حاشیه به متن آورد و آن را در عرصه رسانه و ادبیات تثبیت کرد.

از جمله آثار منتشرشده عالم کوه‌کن می‌توان به مجموعه شعر «سین اوچون یره لدیم» و کتاب «ازبک ادبیاتی فرهنگی» اشاره کرد. او همچنین آثار برجسته‌ای چون «مناجات دریا» نوشته خالد حسینی و «نگین غزنی» اثر نصیر احمد احمدی را به زبان ازبکی ترجمه کرد و نقش مهمی در معرفی ادبیات معاصر افغانستان به جامعه ازبک‌زبان ایفا کرد.

پس از تسلط طالبان بر افغانستان، عالم کوه‌کن به ایالات متحده مهاجرت کرد و در آنجا نیز به فعالیت‌های فرهنگی و ادبی خود ادامه داد. او در تبعید نیز صدای زبان ازبکی باقی ماند و تلاش کرد تا پیوند میان نسل‌های مهاجر و میراث فرهنگی‌شان را حفظ کند.

سازمان حمایت از خبرنگاران افغانستان در بیانیه‌ای، درگذشت عالم کوه‌کن را «ضایعه‌ای بزرگ برای جامعه فرهنگی و رسانه‌ای کشور» توصیف کرده است. تلاش‌های پیگیرانه او در رشد و تقویت زبان ازبکی، بخشی جدایی‌ناپذیر از میراث فرهنگی افغانستان به شمار می‌رود.

با خاموشی صدای عالم کوه‌کن، نه تنها یک خبرنگار و شاعر، بلکه یکی از حافظان زبان و فرهنگ ازبکی از میان ما رفت. یاد و نام او در دل‌های دوستداران فرهنگ و ادبیات افغانستان جاودانه خواهد ماند.