بحران آب در کابل؛ شهری در آستانه‌ خشکسالی کامل

سازمان «مرسی کورپس» هشدار داده که کابل ممکن است به اولین شهر مدرن جهان بدون آب تبدیل شود. کاهش شدید سطح آب‌های زیرزمینی، آلودگی گسترده، و مدیریت ناکارآمد منابع آبی، میلیون‌ها نفر را با خطر کمبود آب مواجه کرده است.

کابل، پایتخت افغانستان، با بحرانی بی‌سابقه در منابع آبی روبرو است. سطح آب‌های زیرزمینی این شهر در ده سال گذشته تا ۳۰ متر کاهش یافته و نزدیک به نیمی از چاه‌های آب آشامیدنی خشک شده‌اند. عواملی همچون استخراج بیش از حد منابع آبی، تغییرات اقلیمی و افزایش جمعیت، فشار مضاعفی بر منابع آب وارد کرده‌اند.

اگر این روند ادامه یابد، تمامی آبخیزهای کابل تا سال ۲۰۳۰ کاملاً خشک خواهند شد و زندگی حدود ۷ میلیون نفر در خطر قرار خواهد گرفت. علاوه بر این، آلودگی گسترده‌ آب مشکل دیگری است که شهروندان را با خطرات جدی مواجه کرده؛ طبق گزارش‌ها، ۸۰ درصد آب‌های زیرزمینی کابل به دلیل آلاینده‌هایی مانند فاضلاب، نمک و آرسنیک، غیرقابل آشامیدن است. بسیاری از خانواده‌ها مجبورند تا ۳۰ درصد درآمدشان را صرف خرید آب کنند، و بیش از دو سوم آنان از بابت تأمین آب به قرض‌گرفتن روی آورده‌اند.

هم‌زمان با این بحران، شرکت‌های خصوصی با حفر چاه‌های جدید و فروش آب به قیمت‌های بالا، از این وضعیت سود می‌برند. در حالی‌که پروژه‌ انتقال آب از دریای پنجشیر می‌تواند بخشی از مشکل را حل کند، اما این پروژه هنوز منتظر تصویب بودجه طالبان است. در صورت اجرای این طرح، حدود دو میلیون نفر در کابل به آب آشامیدنی سالم دسترسی پیدا خواهند کرد.

در کنار همه‌ این عوامل، مدیریت ناکارآمد طالبان و فقدان یک برنامه‌ جامع برای حفاظت از منابع آبی، بحران را تشدید کرده است. بی‌توجهی به زیرساخت‌های آبی، نبود سیاست‌های پایدار برای کنترل مصرف آب، و عدم اجرای پروژه‌های بلندمدت در حوزه‌ مدیریت منابع طبیعی، شرایط را بحرانی‌تر کرده است. طالبان نه‌تنها هیچ اقدام مؤثری برای حل مشکل کمبود آب انجام نداده، بلکه با اولویت‌دادن به مسائل امنیتی و محدود کردن فعالیت نهادهای بین‌المللی در زمینه‌ مدیریت آب، مانع اجرای راهکارهای پایدار شده است. بدون یک برنامه‌ علمی و راهبردی برای مدیریت بحران آب، کابل در سال‌های آینده با فاجعه‌ای بزرگ مواجه خواهد شد.