اینفلوئنسرهای غربی؛ چهره‌ تازه‌ تبلیغات طالبان

ویدئو با تصویری تکان‌دهنده آغاز می‌شود: سه مرد، که ظاهراً گروگان‌اند، در برابر پنج جنگ‌جوی طالبان با اسلحه‌های کلاشنیکف زانو زده‌اند. یکی از مردان، با عمامه‌ای بر سر، پس از سلام اسلامی هشدار می‌دهد: «ما یک پیام برای امریکا داریم.» سپس، کیسه‌ای را از صورت یکی از «زندانیان» کنار می‌زند، و او ناگهان لب‌خند می‌زند، […]

ویدئو با تصویری تکان‌دهنده آغاز می‌شود: سه مرد، که ظاهراً گروگان‌اند، در برابر پنج جنگ‌جوی طالبان با اسلحه‌های کلاشنیکف زانو زده‌اند. یکی از مردان، با عمامه‌ای بر سر، پس از سلام اسلامی هشدار می‌دهد: «ما یک پیام برای امریکا داریم.» سپس، کیسه‌ای را از صورت یکی از «زندانیان» کنار می‌زند، و او ناگهان لب‌خند می‌زند، انگشت شستش را بالا می‌برد و می‌گوید: «به افغانستان خوش آمدید!»
در ادامه، ویدئو به تصاویری از آبشارها، دریاچه‌های فیروزه‌ای، کوه‌های سر به فلک کشیده – و گه‌گاه تانک‌های استتار‌شده  – برش می‌خورد.

سازنده‌ این ویدئو با نام کاربری @iampocoloco، بیش از ۱۶۰ هزار دنبال‌کننده در اینستاگرام دارد و یکی از اعضای گروه رو‌به‌رشد اینفلوئنسرهایی‌ست که عمدتاً محتوایی مثبت درباره‌ طالبان منتشر می‌کنند، گروهی که به خشونت و زن‌ستیزی شناخته می‌شود.

برخی از این اینفلوئنسرها، زنان غربی‌اند که بی‌اعتنا به هشدارهای وزارت خارجه‌ امریکا، بریتانیا و دیگر دولت‌های اروپایی درباره‌ خطر سفر به افغانستان، تجربه‌های خود را تبلیغ می‌کنند.
برای نمونه، «Zoe Discovers» در تیک‌تاک می‌گوید دیدار با زنان محلی افغانستان برایش «از بهترین تجربه‌ها» بوده است. وقتی به او درباره‌ خطرات سفر هشدار داده شد، تنها پاسخ داد: «به من اعتماد کن، حالت خوب خواهد بود.»

«کلویی جید» با ۴۷۸ هزار دنبال‌کننده در تیک‌تاک، اذعان می‌کند که احساس امنیتش در افغانستان ناشی از «امتیاز غربی بودن» است، در حالی که زنان افغانستانی «مانند مردان با آن‌ها رفتار نمی‌شود» که البته واضح است. با این حال، او نیز می‌گوید «واقعاً از سفرش لذت برده» و یکی از تفاوت‌های طالبان با دولت‌های غربی را «کارهایی که امریکا با افغانستان کرد» می‌داند.

بسیاری از اینفلوئنسرها هیچ اشاره‌ای به نقض گسترده‌ حقوق بشر، حذف زنان از آموزش و اشتغال، یا سرکوب آزادی بیان توسط طالبان نمی‌کنند. آن‌ها ترجیح می‌دهند فقط بر مناظر طبیعی و مهمان‌نوازی مردم تمرکز کنند. جست‌وجویی ساده در تیک‌تاک، اینستاگرام و دیگر پلتفرم‌ها، صدها نمونه از این نوع محتوا را نشان می‌دهد.

«دان بروسارد»، ۳۳ ساله، امریکایی افریقایی‌تبار ساکن هیوستون، همه‌ مرخصی‌هایش از بانک را صرف سفر به مناطق بحرانی جهان کرده است. او علاوه بر افغانستان، اخیراً به لیبی و عراق نیز سفر کرده و برای ۲۰۰ هزار دنبال‌کننده‌اش در چند پلتفرم محتوا تولید کرده است.

او با نام کاربری @thebeardedbackpacker می‌گوید که اینفلوئنسرهای سفر اغلب با هم در ارتباط‌اند و بر اساس گفت‌وگوهای اخیرش، تخمین می‌زند که «به‌راحتی هزاران نفر» از زمان تسلط طالبان در اوت ۲۰۲۱، از سفرشان به افغانستان ویدئو منتشر کرده‌اند.

به گفته‌ او، یکی از دلایل این روند، انگیزه‌های اقتصادی است: افغانستان توجه زیادی جلب کرده و انتشار ویدئو از آن‌جا راهی برای جذب دنبال‌کننده و کسب درآمد است. وقتی یک تولیدکننده‌ محتوا بتواند مطالبش را پولی کند، ممکن است از یک ویدئوی پرمخاطب بیش از هزار دلار درآمد کسب کند.

در همین حال، طالبان نیز بازدیدکنندگان را «تشویق» به فیلم‌برداری می‌کند – حتی در مکان‌های حساس مانند ایست‌های بازرسی – چون این ویدئوها را ابزاری برای بهبود تصویر بین‌المللی خود می‌دانند.

بروسارد می‌گوید تعاملاتش با طالبان تقریباً همیشه مثبت بوده: «قطعاً می‌خواستند که من در امنیت باشم، بنابراین مطمئن می‌شدند که در مکان‌های مختلف همراهی‌ام کنند.» او می‌افزاید: «تجربه‌ من این بود که مهمان‌نوازی در فرهنگ طالبان ریشه دارد، و نسبت به من مهمان‌نواز بودند، گرچه می‌دانم انگیزه‌های‌شان چندگانه بود.»

تنها برخی از جنگ‌جویان جوان‌تر، برخوردی سردتر داشتند. به گفته‌ بروسارد، «اصلاً خوش‌برخورد نبودند» و «واقعاً خیره نگاهت می‌کردند» وقتی از کنارشان رد می‌شدی. او همچنین شاهد بوده که این جنگ‌جویان، مردان افغانستانی را هنگام تلاش برای عبور به پاکستان، لت‌وکوب می‌کردند: «آن‌ها را می‌زدند و می‌کوبیدند، به نظر می‌رسد از زدن خوش‌شان می‌آید.»

«کرت جونز»، ۲۸ ساله و ساکن فعلی بنگلادش، شغلش در بازاریابی را رها کرده تا به‌صورت آهسته از خانه‌اش در نیوکاسل به استرالیا سفر کند. او از دو هفته‌ای که در آوریل و مه در افغانستان بوده، ویدئوهای متعددی منتشر کرده است. مانند بروسارد، او نیز می‌گوید طالبان می‌خواهد هرچه بیش‌تر اینفلوئنسرها به افغانستان بیایند: «در واقع، من به‌ندرت توریستی را دیدم که مشغول تولید محتوا نباشد. طالبان فرضش این بود که تقریباً همه این کار را می‌کنند.»

با توجه به این‌که گفته می‌شود سال گذشته ۹ هزار گردش‌گر خارجی به افغانستان سفر کرده‌اند، این ادعا شگفت‌انگیز به نظر می‌رسد.

جونز تأکید می‌کند که «هیچ‌یک» از جنبه‌های رژیم طالبان، به‌ویژه رفتارشان با زنان را تأیید نمی‌کند. با این حال، می‌گوید از سفرش لذت برده و این تجربه «نظرش را تأیید کرده که مردم یک کشور الزاماً همان حکومتش نیستند.»
او نتیجه می‌گیرد که رشد انفجاری محتوای افغانستان در شبکه‌های اجتماعی قطعاً ادامه خواهد داشت: «فکر می‌کنم طالبان امیدوارند بتوانند با حضور آنلاین خود، تا حدی چهره‌شان را عادی جلوه دهند.»

  • نویسنده: دیوید رز
  • منبع: آن‌هِرد (UNHERD)
  • برگردان: نیلوفر غوریان