چه کسانی با وجود تهدیدات امنیتی در انتخابات ریاست جمهوری افغانستان رأی دادند؟

روایت خبرگزاری یورونیوز از انتخابات ریاست جمهوری افغانستان
عده‌ای از پایتخت‌نشینان افغانستان می‌گویند در حالی روز شنبه به پای صندوق‌های رأی رفتند که هنوز هم از بحران‌های احتمالیِ پس از انتخابات، نگرانی جدی دارند.

در ساعات پایانی روز شنبه، شهر کابل تحت تدابیر شدید امنیتی، یک روز رأی‌گیری سرنوشت‌ساز را به پایان رساند.

مشاهدات مردمی و خبرنگاران، از اولین ساعات آغاز رأی‌گیری تا پایان، در مناطق مختلف افغانستان نشان می‌دهد که مراکز رأی‌دهی خلوت بوده و از ازدحام جمعیت رأی‌دهندگان خبری نبوده است. بااین‌وجود غیر از مأموران حکومتی و طرفداران تیم‌های انتخاباتی، عده‌ای از شهروندان نیز در انتخابات ریاست جمهوری شرکت کردند.

مشاهدات ناظران انتخاباتی و گزارش‌های کاربران در شبکه‌های اجتماعی نیز نشان می‌دهد که بسیاری از رأی‌دهندگان در ساعات اولیه رأی‌دهی، به علت اینکه نامشان در سیستم رأی نبوده است، بدون رأی دادن به خانه بازگشته‌اند. کمیسیون مستقل انتخابات ساعاتی پس از اعلام اشکالات در سیستم بایومتریک اعلام کرد که رأی‌دهنده‌ها حتی در نبود نامشان هم می‌توانند رأی دهند.

شبکه‌های اجتماعی افغانستان مملو از کاربرانی است که عکس‌های روز انتخابات را با پست‌های رنگارنگ به اشتراک گذاشته‌اند. هواداران تعدادی از تیم‌های انتخاباتی در شبکه‌های اجتماعی از مردم درخواست کرده بودند که اگر با تقلب انتخاباتی در مرکز رأی‌دهی روبرو شدند، به شماره‌های داده‌شده تماس بگیرند.

«از میانه راه منصرف شدم»

تصویر پیرمردی عصابه‌دست که با کمک نوه خردسالش به سمت صندوق رأی می‌رفت، به‌عنوان یکی از تصاویر الهام‌بخش در دوره قبلی انتخابات ریاست جمهوری در رسانه‌های بین‌المللی و شبکه‌های اجتماعی افغانستان بازتاب وسیعی داشت.

آن پیرمرد که اکنون چند سالی می‌شود که از دنیا رفته، پدر علی‌حسین است؛ مرد میان‌سالی که در شهر کابل، یک بنگاه معاملات دارد. علی‌حسین در این دور از انتخابات ریاست جمهوری می‌خواست که در روند رأی‌دهی شرکت کند اما بعد ازاینکه به نزدیک مرکز رأی‌دهی رسید، یک‌باره منصرف شد و بدون اینکه رأی دهد، به خانه بازگشت.

او و چهار نفر از اعضای خانواده‌اش در دوره قبلی انتخابات ریاست جمهوری شرکت کرده بودند. علی‌حسین به یورونیوز می‌گوید: «این دفعه هیچ‌کدام از اعضای خانواده‌ام میلی به شرکت در انتخابات نداشتند. رفتم مسجد اتفاق، دیدم تلاشی (بازرسی) زیاد است، با خودم فکر کردم به کی رأی بدهم؟ عبدالله ما را (بازی) فریب داد. اشرف غنی هم کاری نکرد برای ما. ما دفعه پیش در انتخابات پارلمانی و ریاست جمهوری رفتیم، هیچ نتیجه نداد. حیف وقت آدم نکرده؟»

سرگذشت علی‌حسین، سرگذشت بسیاری از رأی‌دهندگانی است که در این دور از انتخابات جایشان پای صندوق‌های رأی خالی است.

از دور گذشته انتخابات ریاست جمهوری افغانستان در سال ۲۰۱۴ میلادی به عنوان یکی از جلوه‌های دموکراسی در یک و نیم دهه یاد می‌شد و باراک اوباما، رئیس جمهور پیشین ایالات متحده آمریکا از حضور گسترده مردم افغانستان (هفت میلیون رأی‌دهنده) در مراکز رأی‌دهی به عنوان یکی از دستاوردهای این کشور و جامعه جهانی در افغانستان یاد می‌کرد.

انتخابات ریاست جمهوری افغانستان طبق تقویم کمیسیون مستقل انتخابات افغانستان، روز ششم میزان برابر با ۲۸ سپتامبر برگزار شد. این انتخابات دو بار به تعویق افتاده بود. کمیسیون مستقل حقوق بشر و دفتر هیئت نمایندگی سازمان ملل (یوناما) از طالبان خواسته بودند که از حملات به مراکز رأی‌دهی خودداری کنند؛ اما طالبان با رد این خواسته، تهدید کرده بودند که به مراکز رأی‌دهی حمله خواهند کرد.

در ساعات اولیه رأی‌دهی، گزارش‌های رسیده به کمیسیون مستقل حقوق بشر، حکایت از حملات انفجاری و شلیک هاوان (خمپاره) به ۱۲ ولایت افغانستان داشت.

«با سربلندی رأی ندادم»

نجیب عزیزی، یکی از پزشکان در شهر کابل است؛ او بعد از رأی دادن، انگشت رنگ‌شده‌اش را با مواد شوینده وایتکس پاک کرده است تا کسی نبیند. او به یورونیوز می‌گوید که با احساسی سرشار از خجالت در رأی‌گیری شرکت کرده است و برای انتخاب نامزد مورد علاقه‌اش نرفته؛ بلکه برای حذف «کسی» رأی داده است زیرا منافع کشور را در حذف وی می‌داند.

این پزشک با خانواده‌اش برای رأی دادن رفته است و نمی‌داند که اعضای خانواده‌اش به کدام نامزدها رأی داده‌اند. او می‌گوید: «من از دل‌وجان رأی ندادم. نتوانستم به کسی رأی بدهم که قبول دارم. کسانی که مستحق رأی بودند، شانس پیروزی نداشتند. ما پنج سال حکومتی را پشت سر گذاشتیم که دیگر نمی‌خواهیم، ما «خسته» و «برباد» هستیم. کسانی که در کشورهای دیگر رأی می‌دهند، در بازگشت با سربلندی می‌آیند اما ما نتوانستیم با سربلندی رأی دهیم.»

«روی رأی من نمی‌توانند تقلب کنند»

دبیرکل سازمان ملل متحد در بیانیه‌ای خواستار تأمین شفافیت در انتخابات ریاست جمهوری شده است تا همه رأی‌دهندگان بتوانند از حق رأی خود استفاده کنند و نظام دموکراتیک و همه‌شمول سیاسی افغانستان تحکیم یابد. وی تأکید کرده است که جایی برای تقلب، خشونت و تهدید در این انتخابات وجود ندارد.

رحمت‌الله رسا در انتخابات پارلمانی که سال گذشته میلادی برگزار شد، سه بار به مرکز رأی‌گیری مراجعه کرده بود و در مرحله سوم موفق شد که رأی دهد. او بر اساس این تجربه تصمیم گرفت که نزدیک ظهر با کمتر شدن جمعیت رأی‌دهندگان به مرکز رأی‌دهی کمتر برود و با معطلی کمتر رأی دهد تا به‌این‌ترتیب احتمال مواجه شدن با ناامنی‌ها در حین رأی‌دهی کمتر شود اما خلاف انتظارش، صفی از رأی‌دهندگان در مرکز رأی‌گیری وجود نداشت. رحمت فارغ‌التحصیل رشته روابط بین‌الملل است و سه نفر از اعضای خانواده‌اش در این دور از انتخابات ریاست جمهوری شرکت کرده‌اند.

او در گفتگو با یورونیوز می‌گوید: «تقلب در این دور از انتخابات هم وجود دارد اما مطمئنم که روی رأی من نمی‌توانند تقلب کنند. من برای ادای مسئولیت شهروندیم رأی دادم، هرچند که احتمال زیادی وجود دارد که بعد از انتخابات، افغانستان به‌سوی بحران برود اما رأی ندادن راه‌حل مشکل نیست.»

طبق گفته‌های مسئولان کمیسیون‌های انتخاباتی، حدود ۵ هزار مرکز رأی در سراسر این کشور ایجاد شده و بیش از ۷۰ هزار نیروی امنیتی برای حفاظت از رأی‌دهندگان و مراکز و محل‌های رأی‌دهی، مستقر شده‌اند.

بر اساس تقویم کمیسیون مستقل انتخابات افغانستان، در ۲۷ میزان مشخص خواهد شد که از درون صندوق‌های رأی، کدام نامزد انتخاباتی بالاترین رأی را به دست خواهد آورد.

• منبع: وبسایت فارسی یورونیوز