سفر هیئت امریکا به کابل؛ تبادل زندانیان در انتظار تصمیم دونالد ترامپ

در پی سفر هیئت امریکایی به کابل، موضوع تبادل زندانیان میان ایالات متحده و طالبان بار دیگر در صدر گفت‌وگوهای دیپلماتیک قرار گرفت. مارکو روبیو، وزیر خارجه ایالات متحده، در گفت‌وگو با خبرنگاران هنگام ترک واشنگتن به مقصد خاورمیانه، اعلام کرد که تصمیم نهایی درباره هرگونه معامله یا تبادل زندانیان به رئیس‌جمهور امریکا تعلق دارد.

این سفر که در ۱۳ سپتمبر ۲۰۲۵ انجام شد، با حضور آدم بوهلر، نماینده ویژه امریکا در امور گروگان‌ها، و همراهی زلمی خلیل‌زاد، نماینده پیشین ایالات متحده در امور صلح افغانستان، صورت گرفت. هیئت امریکایی در کابل با مقام‌های ارشد طالبان، از جمله امیرخان متقی وزیر خارجه و ملا عبدالغنی برادر معاون اقتصادی ریاست‌الوزرا، دیدار کرد. طالبان پس از این نشست، تصاویر دیدار را منتشر و اعلام کردند که دو طرف درباره تبادل زندانیان گفت‌وگو کرده‌اند.

مارکو روبیو در پاسخ به پرسشی درباره ادعای طالبان مبنی بر توافق با امریکا، گفت: «نمی‌دانم. نماینده ویژه ما مدتی است که گفت‌وگوهایی را انجام می‌دهد. فکر می‌کنم او به آنجا رفت تا بررسی کند که چه چیزی ممکن است. تصمیم نهایی با رئیس‌جمهور است. اما ما قطعاً می‌خواهیم هر شهروند امریکایی یا هر فردی که به شکل غیرقانونی بازداشت شده، آزاد شود.»

در بیانیه رسمی وزارت خارجه طالبان آمده است که مذاکرات بر محور روابط دوجانبه و نیاز به ادامه گفت‌وگوها، به‌ویژه در ارتباط با تبادل زندانیان، متمرکز بوده است. با این حال، هیچ‌گونه اطلاعاتی درباره شمار، هویت یا دلایل بازداشت افراد در دو کشور منتشر نشده است.

در میان افراد بازداشت‌شده، نام محمودشاه حبیبی، شهروند ۳۷ ساله امریکایی و رئیس پیشین اداره هوانوردی ملکی افغانستان، برجسته‌تر از دیگران مطرح شده است. وی در آگست ۲۰۲۲ بازداشت شد و از آن زمان تاکنون سرنوشتش نامشخص است. طالبان اعلام کرده‌اند که او را در اختیار ندارند، اما خانواده‌اش مدعی‌اند که وی به گروه القاعده سپرده شده است. دولت امریکا برای بازگرداندن او جایزه‌ای پنج میلیون دالری تعیین کرده است.

احمدشاه حبیبی، برادر محمودشاه، در گفت‌وگویی اظهار امیدواری کرد که این سفر منجر به آزادی برادرش شود. وی گفت: «حکومت امریکا به ما اطمینان داده است و به طالبان بارها گفته است که تا زمانی که برادرم را آزاد نکنند، با حکومت طالبان هیچ تعاملی نمی‌کند.»

در سفر قبلی آدم بوهلر به کابل در ماه مارچ سال جاری، جورج گلزمن، شهروند ۶۶ ساله امریکایی و مهندس خطوط هوایی، پس از بیش از دو سال بازداشت توسط طالبان آزاد شد. او سومین امریکایی بود که از زمان بازگشت دونالد ترمپ به ریاست‌جمهوری در جنوری ۲۰۲۵، آزاد شده است.

از زمان سقوط حکومت پیشین افغانستان در آگست ۲۰۲۱ و بازگشت طالبان به قدرت، ده‌ها شهروند خارجی در افغانستان بازداشت شده‌اند. سفر اخیر هیئت امریکایی به کابل، اگرچه با هدف بررسی امکان تبادل زندانیان انجام شد، اما هنوز هیچ توافق رسمی یا عملیاتی در این زمینه اعلام نشده است.