نام کاربری یا نشانی ایمیل
رمز عبور
مرا به خاطر بسپار
در پی چند دور مذاکره در دوحه با میانجیگری قطر و ترکیه، طالبان و پاکستان بر سر آتش‌بس فوری توافق کردند.
وزارت خارجه قطر اعلام کرد که هدف این توافق، کاهش تنش‌های مرزی و ایجاد سازوکارهایی برای تحکیم صلح پایدار است. خواجه آصف، وزیر دفاع پاکستان، نیز تأکید کرد که «زنجیره تروریسم از افغانستان به خاک پاکستان فوراً متوقف خواهد شد» و نشست بعدی در ۲۵ اکتبر در استانبول برگزار خواهد شد.
اما این توافق تنها بخشی از یک رابطه پیچیده و چندلایه است. روابط طالبان و پاکستان به دوران پس از آغاز جنگ آمریکا علیه تروریسم در افغانستان بازمی‌گردد.
در آن زمان، بسیاری از رهبران طالبان به پاکستان پناه بردند و از حمایت‌های امنیتی، سیاسی و لجستیکی برخوردار شدند. برخی گزارش‌ها حاکی از آن است که خانواده‌های مقامات ارشد طالبان همچنان در شهرهایی مانند کراچی، کویته و اسلام‌آباد زندگی می‌کنند و حتی در بخش‌هایی از اقتصاد پاکستان سرمایه‌گذاری کرده‌اند.
در سال‌های گذشته، مقامات ارشد پیشین و کنونی پاکستان بارها اذعان کرده‌اند که طالبان در خاک پاکستان شکل گرفت و توسط نهادهای امنیتی این کشور تمویل شد. ژنرال پرویز مشرف، رئیس‌جمهور پیشین پاکستان، در مصاحبه‌ای گفته بود که «طالبان ساخته و پرداخته ماست» و هدف از آن، ایجاد عمق استراتژیک در برابر هند و نفوذ در افغانستان بود.
با این حال، پس از بازگشت طالبان به قدرت در سال ۲۰۲۱، اسلام‌آباد انتظار داشت که این گروه در برابر تحریک طالبان پاکستان (TTP) موضع سخت‌گیرانه‌ای اتخاذ کند؛ گروهی که از خاک افغانستان علیه نیروهای پاکستانی عملیات انجام می‌دهد. اما طالبان حاضر به سرکوب TTP نشدند، و همین موضوع باعث افزایش تنش‌های مرزی، بسته‌شدن گذرگاه‌هایی مانند تورخم، و درگیری‌های خونین شد.
در همین فضای پرتنش، نبی عمری، معین وزارت داخله طالبان، در اظهاراتی تحریک‌آمیز گفت: «خاک افغانستان باید از پاکستان بازپس گرفته شود». او مدعی شد که «الله تعالی سببی جور می‌کند» تا «سرزمین‌های تاریخی افغانستان» دوباره به دست طالبان برسد. این سخنان، در تضاد آشکار با روح توافق آتش‌بس، نشان‌دهنده شکاف‌های عمیق در نگاه طالبان به مرز دیورند و مشروعیت جغرافیایی پاکستان است.
توافق اخیر، اگرچه می‌تواند به کاهش فوری درگیری‌ها کمک کند، اما تضمینی برای حل ریشه‌ای اختلافات نیست. روابط طالبان و پاکستان، آمیزه‌ای از وابستگی تاریخی، رقابت امنیتی، و اختلافات ایدئولوژیک است که با یک آتش‌بس، پایان نمی‌پذیرد. نشست استانبول، آزمونی مهم برای سنجش میزان تعهد دو طرف به صلح و همکاری خواهد بود.
ذاکر جلالی توافق آتش‌بس طالبان و پاکستان را پیروزی دیپلماتیک خوانده و از تعهد طرف پاکستانی به عدم مداخله استقبال کرده است. اما منتقدان، از جمله جریان روند سبز، این توافق را مهر تأیید بر معاهده گندمک و تثبیت خط دیورند می‌دانند؛ سکوت طالبان را عقب‌نشینی حقوقی و مردم را قربانیان بی‌صدای این معامله تاریخی می‌خوانند.
توافق آتش‌بس میان طالبان و پاکستان در دوحه، با حضور وزیر دفاع طالبان و خواجه آصف، وزیر دفاع پاکستان، امضا شد. در این توافق، اسلام‌آباد با تأکید بر «احترام به تمامیت ارضی»، تلاش کرد خط دیورند را تثبیت کند. سکوت طالبان درباره این خط، عقب‌نشینی معناداری تلقی می‌شود. مردم افغانستان، بی‌دفاع در برابر پیامدهای این توافق، بار دیگر قربانی بازی‌های سیاسی شدند.
ناپایداری‌های ژئوپلیتیکی و به تبع آن، بسته‌شدن مکرر و غیرقابل پیش‌بینی مرزهای حیاتی تورخم و چمن، زخم عمیقی بر پیکره روابط تجاری دیرینه میان افغانستان تحت کنترل طالبان و پاکستان وارد کرده است. این وضعیت، که از تنش‌های فزاینده سیاسی و امنیتی بین طالبان و دولت پاکستان نشأت می‌گیرد، به یک کاهش خیره‌کننده در حجم […]
بازگشایی مرز تورخم، پس از کشمکش‌های اخیر، نه تنها نشان‌دهنده اهمیت این گذرگاه استراتژیک، بلکه نمادی از روابط پیچیده و پر تنش میان طالبان و پاکستان است. این رویداد، که با ظاهری اقتصادی و تجاری رخ می‌دهد، در واقع بازتاب‌دهنده مسائل عمیق‌تر سیاسی و امنیتی میان طرفین است. اختلافات مرزی بر سر خط دیورند: خط […]