طالبان چه برنامه‌‌ای پس از رسیدن به توافق صلح دارند؟

گروه طالبان مسلح تاکنون در چندین دور گفت‌وگوهای‌شان هم‌واره از خود به‌ عنوان «امارت اسلامی» یاد کرده‌اند؛ اما از جزییات برنامه و نوع نظام اجتماعی و اقتصادی‌شان، چیزی نگفته‌اند. این ابهام و پافشاری هم‌زمان بر ساختار امارت، نگرانی‌هایی را از عقب‌گرد جامعه به دوره حاکمیت طالبان برانگیخته است.

به گزارش خبرگزاری شانا به نقل از تلویزیون یک؛ شماری می‌گویند که طالبان بر یکسان‌سازی دیدگاه باور دارند و می‌خواهند تمام جامعه هم‌رنگ این گروه باشد. به باور این دسته از آگاهان دور از انتظار است که طالبان در جامعه پسا دوهزار ادغام شوند. هم‌زمان، برخی آگاهان اقتصاد می‌گویند که اقتصاد کنونی این گروه متکی به اقتصاد جرمی هم‌چون قاچاق مواد مخدر و استخراج غیرقانونی معادن است و پس از توافق صلح طالبان، افغانستان برای برقراری روابط بازرگانی با جهان با چالش روبه‌رو خواهد شد.

در آستانه توافق احتمالی صلح و کنار هم قرار گرفتن دو تفکر جدا از هم؛ در یک سو افغانستان پسا دوهزار با قانون اساسی و ارزش‌های نوین حقوق بشری آن قرار دارد و در سوی دیگر، طالبان و ایدیولوژی منحصر به فرد این جریان است.

این جریان سیاسی- نظامی است که به باور برخی‌ها چون نصرالله استانکزی، استاد دانشگاه، از برداشت‌ها و تفسیرهای سخت‌گیرانه دینی تغذیه فکری می‌شود و می‌خواهد همه چیز از سیاست تا اجتماع و هنر و حتی علم در چارچوب این باور تنظیم شده ‌باشد.

بدرفتاری احتمالی طالبان با مردم و گروه‌های مخالف این گروه پس از توافق صلح بخش دیگری از نگرانی‌هاست.

طالبان در طول پنج سال حاکمیت‌شان، چندین بار به قتل عام و نابودکردن طبیعت در شمال کشور و همچنین قتل عام در بخش‌های مرکزی کشور متهم شده بود.

در هجده سال پسین هم، شهروندان زیادی قربانی حمله‌های هراس‌افکنانه این گروه بوده‌اند.

حالا هم باور برخی چون محمدنظیف شهرانی از استادان دانشگاه، بر این است که طالبان هنوز بر یکسان‌سازی دیدگاه‌ها باور دارند و می‌خواهند جامعه تماماً هم هم‌رنگ و همسو با این گروه باشد.

از سویی، طالبان تاکنون در مورد نظام اقتصادی‌شان نیز چیزی نگفته‌اند. در دوره حاکمیت این گروه، افغانستان به جز با پاکستان با دیگر کشورها رابطه بازرگانی چندانی نداشت.

به باور شماری‌، هم‌اکنون منابع مالی طالبان از اقتصاد جرمی ‌همچون قاچاق مواد مخدر واستخراج غیرقانونی معادن تأمین می‌شود و اگر پس از توافق صلح نظام اقتصادی افغانستان بر اساس معیارهای پذیرفته جهانی نباشد، اقتصاد افغانستان با چالش‌های جدی اقتصادی به‌خصوص در قسمت تأمین روابط بازرگانی با جهان روبه‌رو خواهد شد.

پرسش اصلی هم همین است که آیا طالبان می‌توانند نظامی اقتصادی‌شان را مطابق به معیارهای سازمان‌های اقتصادی وبازرگانی جهان عیار کنند؟

از سویی، در دوره حاکمیت طالبان، بر اساس تفسیر خاص این گروه از متون دینی، هرنوع تصویربرداری وعکس گرفتن از موجودهای زنده ممنوع بود حالا اما این گروه با نسلی روبه‌رو است که هم‌گام و هم‌نوا با سرعت ارتباطات، دنیا را به دهکده کوچک بدل کرده‌اند و نه هر روز و هر ماه بلکه هر لحظه و ساعت از خودشان عکس می‌گذارند و تبادل اطلاعات می‌کنند.

با توجه به سرعت و شدت این موج، به نظر نمی‌رسد که طالبان بتوانند آن را توقف دهند.

صدیق صدیقی، سخنگوی ریاست جمهوری نیز می‌گوید که حکومت اجازه نخواهد داد که دست‌آوردها در بخش‌های اجتماعی و سیاسی به عقب برگردد.