توافقنامه دوحه؛ طالبان جزئیات پنهانی را رد کرد

وزارت دفاع طالبان روز جمعه با انتشار بیانیه‌ای رسمی، کلیات توافقنامه اخیر با پاکستان را تشریح کرد. بر اساس این بیانیه، توافق شامل مواردی چون توقف حملات، خودداری از هدف قرار دادن نیروهای امنیتی و غیرنظامیان، و عدم استفاده از خاک دو کشور علیه یکدیگر است. این وزارت تأکید کرد: «هرگونه اظهاراتی فراتر از این موارد، فاقد اعتبار است.»

این واکنش پس از آن صورت گرفت که خواجه آصف، وزیر دفاع پاکستان، در گفت‌وگویی با رسانه‌های داخلی کشورش اعلام کرد جزئیات توافقنامه با «رژیم طالبان» محرمانه است و نمی‌تواند درباره آن اظهار نظر کند.

توافقنامه مذکور در دوحه، پایتخت قطر، میان محمدیعقوب مجاهد، وزیر دفاع طالبان، و خواجه آصف امضا شد. به گفته طالبان، یعقوب مجاهد پس از امضای توافق، در یک نشست خبری آنلاین جزئیات آن را شرح داده و تأکید کرده که «هیچ جزئیات دیگری وجود ندارد.»

با این حال، خواجه آصف در گفت‌وگوی روز سه‌شنبه (۲۹ میزان) با رسانه‌های پاکستانی، سه محور اصلی توافق را بازگشت مهاجران افغانستانی، عدم حمایت طالبان از تحریک طالبان پاکستانی، و تسهیل تجارت میان دو کشور عنوان کرد.

متن کامل توافقنامه هنوز به صورت رسمی منتشر نشده و تنها وزارت خارجه قطر، به عنوان یکی از میانجی‌ها، با صدور اعلامیه‌ای از توافق دو طرف بر آتش‌بس فوری خبر داده است. همچنین اعلام شد که دور بعدی مذاکرات قرار است در استانبول برگزار شود.

عدم انتشار متن توافقنامه از سوی طالبان، موجی از انتقادها را در فضای سیاسی افغانستان برانگیخته و منتقدان این گروه را به پنهان‌کاری متهم کرده‌اند.

در نشست خبری دوحه، یعقوب مجاهد اعلام کرد که دو کشور متعهد شده‌اند از هرگونه اقدام «دشمنانه» علیه یکدیگر خودداری کنند و اجازه ندهند خاک‌شان برای حمله به کشور دیگر مورد استفاده قرار گیرد. او مذاکرات را «کامیاب» خواند و از اعلام آتش‌بس مطلق و دوامدار خبر داد.

برای نظارت بر اجرای توافق و تقویت روابط سیاسی و اقتصادی، قرار است کمیته‌ای فنی زیر نظر قطر و ترکیه تشکیل شود تا راهکارهایی برای کاهش تنش‌ها و حل چالش‌ها ارائه کند.

در همین حال، وزارت خارجه قطر در اعلامیه‌ای ابراز امیدواری کرده بود که این توافق به «کاهش تنش‌ها در مرز میان دو کشور برادر» کمک کند. اما استفاده از واژه «مرز» در این اعلامیه با واکنش‌هایی همراه شد. مخالفان طالبان این واژه را نشانه‌ای از به رسمیت شناختن مرز افغانستان و پاکستان دانستند. در پی این واکنش‌ها، وزارت خارجه قطر واژه «مرز» را بدون توضیح از متن اعلامیه در وبسایت خود حذف کرد.

در پاسخ به این جنجال، وزیر دفاع طالبان در نشست خبری خود تأکید کرد که در توافق با پاکستان هیچ گفت‌وگویی درباره خط دیورند صورت نگرفته و آن را «خط فرضی» خواند.

با وجود اعلام رسمی طالبان مبنی بر نبود جزئیات پنهانی در توافقنامه دوحه، ابهامات و برداشت‌های متفاوت از مفاد آن همچنان ادامه دارد. عدم انتشار متن کامل توافق، فضای بی‌اعتمادی را تقویت کرده و نشان می‌دهد که مسیر صلح و ثبات میان کابل و اسلام‌آباد، همچنان با چالش‌های سیاسی و تاریخی همراه است.