افغانستان و انتخابات ریاست جمهوری آمریکا

انتخابات در ایالات متحده آمریکا مشهور به پرخرج‌ترین و از سوی دیگر به طولانی‌ترین انتخابات در جهان است.

عده‌ای به شمول بسیاری از آمریکایی‌ها دموکراسی را در این کشور، دموکراسی نخبگان می‌دانند. شاید علت اصلی آن رأی نهایی از سوی تیم متخصص است که در وهله آخر تصمیم می‌گیرد چه کسی سکان قدرت را در ایالات متحده به دست گیرد.

به گفته یکی دیگر از کارشناسان، باید انتخابات در آمریکا به‌صورت جهانی برگزار شود؛ زیرا انتخاب رئیس جمهور در آمریکا تأثیر جهانی دارد به این معنا که، کشورهای بسیاری خصوصاً کشورهای همسو با ایالات متحده آمریکا باید حق رأی در تعیین رئیس جمهور این کشور را داشته باشند؛ زیرا رئیس جمهور آمریکا تأثیر مستقیم بر سرنوشت آن‌ها دارد.

آمارهای اخیر درباره انتخابات در ایالات متحده نشان می‌دهد که اگر همین امروز انتخابات نهایی بین رئیس جمهور کنونی آمریکا و دو رقیب دموکرات وی برگزار شود برنده این رقابت تیم دموکرات خواهد بود.

تفاوت بین دو حزب پیشتاز دموکرات و جمهوری‌خواه در آمریکا را با مثال «باز» و «کبوتر» نشان می‌دهند. باز شامل افرادی یا گروه‌هایی می‌شود که متمایل به مداخله‌جویی نظامی و خواهان جنگ هستند و کبوتر میانه‌رو و خواهان یافتن راهکارهای سیاسی و ملایم‌تر.

باتوجه به‌ کلی بودن سیاست خارجی آمریکا، به‌ صورت مشهود می‌توان تغییر رفتاری را در سران قدرت هر دو حزب در آمریکا مشاهده کرد. رویکرد فعلی آمریکایی‌ها در خاورمیانه مداخله‌جویانه همراه با به کارگیری قدرت نظامی و زور است.

دور قبلی اوباما می‌رفت که با توافق هسته‌ای منطقه را برای مدتی از شر جنگ دور کند، اما با روی کار آمدن تیم جدید (بازها) این توافق مردود اعلام شد و منطقه بیشتر شکل  نظامی به خود گرفت.

خاورمیانه جایی است که آرامش آن نیز ترسناک خوانده ‌شده است و این آرامش را مستعد طوفانی می‌دانند که در دل خود دارد. بیشترین تأثیرگذاری در این منطقه از سوی آمریکا است؛ تا جایی که گمانه‌هایی از نقشه جدید خاورمیانه نیز بر سر زبان‌ها است که توسط این کشور روی دست گرفت شده است.

اما اگر این بار و برخلاف سنت موجوده در آمریکا بعد از گذشت چهار سال دموکرات‌ها جای جمهوری‌خواهان را بگیرند چه خواهد شد، آیا دوباره آمریکایی‌ها روی به سیاست و دیپلماسی به جای غلبه نظامی و زور خواهند آورد؟ کاری که رئیس جمهور ترامپ در روزهای آخر دوره ریاست جمهوری خود در حال انجام آن است.

اگر دموکرات‌ها قدرت را از رقیب دیرین بگیرند، احتمال بازگشت آمریکا به شرایط دفاعی و رفتن به خانه، خصوصاً از افغانستان بسیار زیاد است. گمان می‌رود دموکرات‌ها نیز با همین شعارها فعلاً در میان مردم آمریکا پیشتاز هستند.

خسته شدن آمریکا از حضور بیش‌ازحد در مناطقی از خاورمیانه چون افغانستان زمینه را مساعد کرده است که مردم به این فکر کنند که دیگر نیاز نیست سربازان آنان در سرزمین‌های دیگر کشته شوند.

درست است که شاید با آمدن تیم جدید با رفتاری متعادل‌تر در سیاست خاورمیانه‌ای آمریکا تغییر فراوانی ایجاد نکند، اما به نظر می‌رسد با آمدن تیم جدید بسیاری از مناطق دیگر اهمیتی برای حضور چندین ساله نداشته باشد و دموکرات‌ها با دیپلماسی بیشتر سعی بر انجام راهکار داشته باشند.

اگر تیم دموکرات به جای قدرت فعلی به کاخ سفید راه پیدا کند. سرنوشت کشورهای زیادی مانند افغانستان به‌احتمال‌زیاد یکسره شده و دیگر این مناطق باتوجه به تجربه چندین سال حضور جای خوبی برای ماندن و سرمایه‌گذاری برای سیاستی خارجی به‌حساب نخواهند آمد!

• دکتر سید محمدتقی حسینی
• استاد دانشگاه و دانشجوی دکتری روابط بین‌الملل دانشگاه تهران