در جنگ‌ها در کشور های اسلامی به چه کسی «شهید» گفته می‌شود؟

داکتر سیدی: سال‌های درازی است که هر انسان جنایتکار، به منظور تثبیت قدرت و برآورده ساختن اهداف شوم درونی خود در کسب مال و دارایی و سلطه و قدرت … اسلام عزیز را آله دست خود قرار داده و جرایم و جنایات خود را زیر نام اسلام در حق مردم مظلوم و ستم دیده انجام می‌دهد. آنها در میان مساجد، ایستگاه‌های بس و تجمعات مردم خود را انفجار می‌دهند و ده‌ها انسان بی‌گناه، به شمول کودکان و زنان را به قتل می‌رسانند، و شعار “الله اکبر” را بلند می‌کنند. آنها به این امیدند که “حور بهشت” در انتظارشان است، بی‌خبر از اینکه در قرآن کریم در سوره المائده (۵) آمده است: هر کس انسانی را بدون ارتکاب قتل یا فساد در روی زمین بکشد، چنان است که گویی همه انسان‌ها را کشته است؛ و هر کس انسانی را از مرگ رهایی بخشد، چنان است که گویی همه مردم را زنده کرده است. رسول الله صلی علی علیه وسلم فرموده است: “قتل یا کشته شدن ناحق شخص مؤمن، نزد الله عز و جل از زوال و نابودی و ویرانی دنیا، عظیم تر و بزرگتر است.”

این پرسش از خود رسوال الله صلی علی علیه وسلم شده بود که وقتی یکی به خاطر زبان، دیگری به خاطر قومیت، نژاد، پول و یا به خاطر شهرت جنگ و جهاد می‌کنند، کدامیک در راه الله است و کدامیک را می‌توان شهید گفت؟ رسوال الله صلی علی علیه وسلم در پاسخ گفت هرکه در راه الله عز و جل فقط و فقط به خاطر بالا بردن شأن نام الله عز و جل جهاد می‌کند و در دفاع از سرزمین اسلام کشته می‌شود‌، آنکس شهید است. یعنی هرکسی که به اغراض دیگری کشته می‌شود ما به وی اطلاق شهید نمی‌کنیم و او را شهید نمی گوییم. اکثر علما به این نظر اند که وقایعی که در افغانستان و یا کشور های دیگر اسلامی صورت می‌گیرد، اعمال خودکشی و انتحاری بوده و حرام است.

 وقتی انسان قادر نیست که اهداف باطنی انسان دیگری را که گویا در راه دین اسلام کشته شده است تشخیص بدهد، اطلاق شهید به فرد کشته شده، یعنی هم ردیف ساختن نام وی با نام حسنای پروردگار عالم، خطاکاری و گناه نخواهد بود؟

داکتر سیدی: خطاکاری و گناه است، زیرا اسرار قلبی انسان را هیچ کسی به جز الله عز و جل نمی‌داند. درست است که در های بهشت و دوزخ بسته اند و در روز قیامت باز می‌گردند. در های بهشت را رسوال الله صلی علی علیه وسلم باز می‌کند. اما در های دوزخ را سه شخص باز می‌کنند: عالم، شهید و سخاوتمندی که تنها در ظاهر گویا در راه خدا پا مانده اند. وقتی از چنین عالمی می پرسند که در زندگی چه کار کردی و او می گوید من کسب علم کردم و به خاطر بالا بردن شأن دین (اسلام) وعظ و نصیحت کردم، آنگاه الله عز و جل و همچنان فرشتگان به وی می‌گویند که تو دروغ گفتی، بلکه تو به خاطر شهرت و نام این همه را انجام دادی و در نتیجه مشهور شدی و مردم به تو احترام گذاشتند. آنگاه الله عز و جل امر می فرماید که او را به آتش دوزخ بیندازید.

شخص دوم شهید است که با گردن خون آلود در پیشگاه پروردگار می ایستد و می‌گوید که من در راه تو و به خاطر رضای تو جان خود را فدا کردم. الله عز و جل و فرشتگان به وی می‌گویند که تو دروغ گفتی، بلکه تو به خاطر شهرت و به خاطر کسب اهداف دنیوی این کار را کردی‌ نه از برای رضای خدا. آنگاه الله عز و جل امر می فرماید که او را به آتش دوزخ بیندازید.

شخص سوم انسان سخاوتمند است که در پیشگاه پروردگار ادعا می‌کند که من در راه تو به خاطر رضای تو مال و دارایی خود را صدقه و خیرات کردم. الله عز و جل و فرشتگان به وی می‌گویند که تو دروغ گفتی، بلکه تو می‌خواستی به عنوان یک فرد سخاوتمند و کریم در میان مردم مشهور شوی. آنگاه الله عز و جل امر می فرماید که او را به آتش دوزخ بیندازید.

پس اهداف باطنی یک انسان را تنها و تنها الله عز و جل تشخیص می دهد. هیچ انسانی قدرت آن را ندارد که بگوید فلان کس شهید است، به استثنای رسول اکرم صلی علی علیه وسلم، که در عهد شان در مورد برخی از افراد گفتند که آنها شهید اند، و آن شهادت پیامبر اسلام هم بنا بر وحی الهی بوده است. پس شهادت یک حکم معنوی و داخلی است که علم آن تنها در پیشگاه الله عز و جل است.

 هستند کسانی که به دلیل بی‌سوادی از احکام واقعی اسلام بی‌خبر اند و تمام فهم و دانش شان از اسلام مبتنی بر گفته های دیگران است. وقتی همچو شخصی فریب افراد مغرض را خورد و طور مثال دست به حمله انتحاری می‌زند تا گویا در راه اسلام خدمتی کرده باشد و به این ترتیب به وصال خداوند برسد، چه موقفی دارد؟

داکتر سیدی: اکثریت قاطع علمای معاصر به این نظر اند که امروزه شاید هیچ‌کسی وجود نداشته باشد که به نحوی از حقایق اسلام خبر نباشد. هیچ کسی نمی‌تواند ادعا کند که “من نمی‌دانستم این در راه الله عز و جل نیست”. به همین دلیل عالمان دین اسلام به همین نظر اند که همه اعمال انتحاری حرام اند. پیامبر اسلام هرگونه خودکشی را، چه با پرتاب خود از کوه، چه با زهر و یا وسیله دیگری باشد، نفی کرده و فرموده است که کسی که دست به خودکشی می‌زند ابد الابد در آتش دوزخ تعذیب می‌گردد.

با آنهم اگر واقعاً کسی یافت شود که به منابع اصلی اسلام دسترسی نداشته و گویا فریب خورده و نتوانسته به حقیقت اسلام پی ببرد، ما آنرا به پیشگاه پروردگار موکول می کنیم که او را مجازات می‌کند یا عفو.

 آقای داکتر سیدی، آیا کسی که در آب غرق شود و یا از اثر یک بیماری ناعلاج بمیرد، شهید گفته می‌شود؟

داکتر سیدی: به اساس یک حدیث صحیح چنین روایت شده است که رسول الله صلی علی علیه وسلم در مورد اینکه چه کسی شهید است، گفته بود: “به نظر من شهید کسی است که در ساحه معرکه با دشمن در راه دفاع از دین (اسلام) بمیرد.” پیامبر اسلام همچنان علاوه کرده بود که آنهایی که از اثر بیماری ناعلاج، غرق شدن در آب و یا بیماری دیگر مزمن بمیرد و همچنان مادری در اثنای ولادت جان خود را از دست بدهد، به آنها نیز شهید اطلاق می‌شود. اما این افراد به نام “شهید آخرت” یاد می‌شوند، یعنی مقام و منزلت شان در آخرت حکم شهدا را دارد، ولی در دنیا وقتی این افراد می‌میرند، غسل داده می‌شوند، تکفین می‌گردند و بالای شان نماز جنازه اداء می‌گردد. در حالیکه در عهد رسول اکرم صلی علی علیه وسلم کسانی که در جریان معرکه کشته می‌شدند، بدون غسل و نماز جنازه، با همان لباس شان دفن می‌گردیدند.

اما باید گفت که وقتی انسانی طور مثال در آب غرق می‌شود ولی در زندگی خود بالای انسان دیگری ظلم کرده، و یا قتل کرده است و یا هم رشوه خورده است، او را خداوند نمی‌بخشد. در قرآن کریم به صراحت آمده است که الله عز و جل هیچ گاه بالای بنده گان خود ظلم نمی‌کند، پس چگونه یک فرد ظالم، جبار و یا قاتل را ببخشد، ولو این فرد در آب غرق شده باشد و یا از اثر یک بیماری ناعلاج مرده باشد. دو نوع حق وجود دارد: حق الله و حق العبد. حق الله مطلق از آن الله عز و جل است که اگر بخواهد آن را می بخشد، اما حق العبد را الله عز و جل هرگز نمی‌بخشد تا آنکه یا خود عبد یا بنده دوباره به حق خود برسد و یا خودش عفو کند.

• * منبع: وبسایت فارسی دویچه‌وله