بازگشت طالبان، بُن‌بست افغانستان

1. طالبان در جریان تسلط نظامی خود بر مزارشریف در سال ۱۹۹8، صدها تن از غیرنظامیان را به ضرب گلوله کشتند یا در گورهای دسته‌جمعی دفن کردند.[1] مکان بسیاری از این گورها هنوز هم نامعلوم است.
2. در جنوری ۲۰۰۱، صدوهفتاد غیرنظامی را در یکاولنگ با شلیک جوخه آتش به قتل رساندند.[2]
3. عفو بین‌الملل می‌گوید که ۷۵۶ غیرنظامی در سال ۲۰۰۶ در پی بمب‌های جاده‌ای طالبان یا بمب‌گذاران انتحاری این گروه کشته شده‌اند.[3] این تنها بخشی از تلفات یک سال از فعالیت‌های به‌اصطلاح جهادی این گروه است.
4. در سال ۲۰۱۱، نیویورک‌تایمز گزارش داد که طالبان مسئول کشتار ۷۵ درصد غیرنظامیان در جنگ افغانستان است.[4] گزارش‌های سازمان ملل متحد به‌طور مداوم طالبان و سایر نیروهای ضددولتی را مسئول اکثر تلفات غیرنظامیان در درگیری‌ها می‌داند.[5]

متاسفانه برخی هموطنان ما به جهت اشتراکات قومی و همچنین منافع شخصی‌شان، ناجوانمردانه از طالبان حمایت کرده و جنایات بیست‌ساله‌ این گروه ویرانگر را می‌پوشانند و با به‌کارگیری شیوه‌های تبلیغاتی، طالبان را تطهیر می‌کنند درحالی‌که حملات مرگ‌بار این گروه افراط‌گرا هزاران انسان را به کام مرگ فروبرده و خانواده‌های بسیاری را به سوگ عزیزان‌شان نشانده است.

با حاکمیت دوباره طالبان در کشور، ارزش‌های هویتی و زبانی سایر گروه‌های قومی، به‌ویژه فارسی‌زبانان در خطر نابودی قرار دارد. تندیس‌های بودا در بامیان، تا قبل از آنکه در زمان حاکمیت طالبان در دور اول، تخریب شوند، بزرگ‌ترین تندیس‌های بودا و بلندترین مجسمه‌های سنگی در جهان به‌شمار می‌آمدند. به باور برخی از کارشناسان مجسمه‌های بودا در بامیان اگر تا دیروز نمادی از دیرینه تاریخی در این سرزمین بوده، امروز یادگار سال‌های حاکمیت افراط‌گرایی مذهبی در این کشور است.[6] یونسکو این اقدام طالبان را «دهشت‌افکنی فرهنگی» نامیده است.[7] طالبان پس از روی کارآمدن مجددشان در سال 2021 نیز اقدام به تخریب سنگ مرقد احمدشاه مسعود[8] و تخریب مجسمه عبدالعلی مزاری[9] کردند و افزون بر آن در تلاش یک‌پارچه‌سازی هویتی در کشور و نفی فرهنگ‌ها و هویت‌های دیگر هستند.

حکومت طالبان، قومی-مذهبی و غیرهمه‌شمول است. فزون‌خواهی قومی و برترطلبی زبانی آن‌ها باید پایان یابد. ممکن است باور شماری این باشد که خواست‌های جامعه از راه مدنی مطرح شود. طالبان به مدنیت باور ندارد و زبان گفت‌وگو را بلد نیست. تنها زبان زور را می‌دانند. در برابر طالبان باید با جدّیت موضع گرفت و برای بقای دستاوردهای بیست‌ساله مردم افغانستان، حاکمیت قانون و حکومت‌ برخاسته از رأی و نظر مردم، تلاش کرد.

• سید اسماعیل هاشمی

[1] “Taliban attack civilians to spread fear: Amnesty”. Reuters. 24 April 2007. Archived from the original on 14 May 2007. Retrieved 9 December 200.

[2] همان

[3] همان

[4] “Afghanistan: Harrowing accounts emerge of the Taliban’s reign of terror in Kunduz”. Amnesty International. 1 October 2015. Archived from the original on 9 February 2017. Retrieved 4 January 2017

[5] همان

[6] http://www.bbc.co.uk/persian/afghanistan/story/2008/08/080806_ram-bamyan-buddah.shtml

[7] https://www.bbc.com/persian/afghanistan/story/2005/03/050311_v-bamyian-budha.shtml

[8] https://ir.voanews.com/a/reactions-destruction-tomb-stone-ahmad-shah-massoud/6821559.html

[9] https://da.azadiradio.com/a/32117039.html